Titel: | Het meisje met de vlechtjes - gebaseerd op het waargebeurde verhaal van Nederlands jongste verzetsmeisje |
Schrijver: | Geldof, W. |
Uitgever: | Luitingh-Sijthoff |
Uitgebracht: | 2020 |
Pagina's: | 336 |
ISBN: | 9789024588855 |
Omschrijving: |
‘Het meisje met de vlechtjes’ vertelt het op feiten gebaseerde verhaal van Freddie Oversteegen en haar oudere zus Truus. Beide zijn tieners als de Tweede Wereldoorlog uitbreekt. Door de communistische, rebelse opvoeding van hun moeder en hun eigen overtuigen sluiten de twee meiden zich aan bij het gewapend verzet. Ze verleiden hooggeplaatste nazi’s en lokken de mannen het bos in waar ze worden gedood door andere verzetsleden. Dan breekt de dag aan dat ze zelf pistolen krijgen om het werk af te maken. Freddie leert dat het doden van iemand ook iets in haarzelf verandert, hoe rechtvaardig de daad ook is. Rooie Truus, dat was de bijnaam van de moeder van Freddie en Truus. Hun moeder was tegen de Duitse overheersing en probeerde dit ook niet te verbergen voor de meiden. "Mama wrijft over haar knokkels, die nog rood zijn van het schrobben op het wasbord. ‘Het is wel makkelijk: zeggen dat Duitsland sterker is, dan hoef je ook niets te doen tegen alle onrecht. Maar niet kiezen is ook kiezen.’ Ze tuurt voor zicht uit. ‘We moeten ons nooit neerleggen bij de Duitse overheersing. Bij geen enkele overheersing.’" Een actieve verzetsgroep krijgt hoogte van de dochters van Rooie Truus en leden ervan vragen een gesprek aan met de meiden. De groep pleegt gewelddadig verzet: het doen ontsporen van munitietreinen, het opblazen van spoorlijnen, het stelen van wapens van ‘de moffen’ en van de politie en afrekenen met verraders. Freddie en haar zus worden gevraagd als ‘lokmeiden die nazibeesten binnen schootsafstand moeten brengen’. "Moeten we mensen neerschieten?’. Truus vraagt het met een effen gezicht, alsof ze informeert of het morgen gaat regenen. ‘Geen mensen,’ zegt de man nadrukkelijk. ‘O,’ zeg ik opgelucht. ‘Een Gestapoman. Of een verrader.’" De zussen besluiten zich aan te sluiten bij de groep en worden uit huis geplaatst zodat ze moeilijker te vinden zijn voor de nazi’s. De twee zijn nog jong en alles lijkt een avontuur. Maar dan moet Freddie haar eerste klus uitvoeren: het verleiden van een hooggeplaatste nazi genaamd Heinrich. "Hij bekijkt me met vrijpostige ogen en grijnst breed, de mof. Heinrich. Ik wil dat hij een uniform blijft, geen man met een naam. Ik wil zelfs zijn gezicht niet zien. Ik probeer naar de afzonderlijke onderdelen van zijn gezicht te kijken zonder er een geheel van te maken. De dikke onderlip, de zwarte brede wenkbrauwen, de ogen blauw, zoals ik al had gedacht. Het lukt niet. Hij wordt een mens, een man met een naam." Na deze eerste klus beginnen er psychische klachten te ontstaan, ook bij haar zus Truus die eveneens allerlei opdrachten uitvoert. De klachten worden erger als ze een nieuwe rol krijgen. Ze moeten de mannen nu niet alleen verleiden en het bos inlokken, maar krijgen ook pistolen om de klus zelf af te maken. Daarnaast krijgen ze opdrachten om verraders en ‘moffen’ op te zoeken en neer te schieten. Freddie komt erachter dat je door iemand te doden een band krijgt met deze persoon voor de rest van je leven. Ze voelt zich steeds minder haarzelf. Maar uit haat voor de Duitsers gaan de meiden door met het verzetswerk. "God, wat haat ik die moffen. Er zijn ook goeie Duitsers, zei Theo vaak. ‘Ja, dooie,’ zei ik dan. En de Joodse vluchtelingen uit Duitsland natuurlijk, die ook." Peter, de vriend van Freddie, wil dat ze stopt. Maar Freddie heeft het gevoel dat ze nuttig werk doet. Peter mag dan misschien veilig zijn, maar zij vecht tenminste voor wat juist is. De oorlog duurt lang en de verzetsgroep wordt steeds kleiner. Er worden mannen opgepakt en vermoord door de nazi’s, sommigen worden gearresteerd en naar kampen gestuurd. Als de oorlog eindelijk ten einde komt, zien ze eindelijk hun moeder weer terug. "Straks komt mama. Zij ziet haar Freddie van vroeger. Freddie met haar schildpadje. Of zal ze mij zien? Wie ik geworden ben? Een bedrukt gevoel overvalt me. Ik weet zelf niet goed wie ik ben. Buiten klinkt nog steeds gejoel en er wordt gezongen." ‘Het meisje met de vlechtjes’ is een indrukwekkend en waargebeurd verhaal. Het is een realistisch relaas van wat moedige daden met je doen. Niemand kan ontkennen dat de meiden dapper werk hebben gedaan bij het verzet. Maar niemand kan ook ontkennen dat het verleiden en vermoorden van een medemens, hoe slecht deze persoon ook is, ook de dader verandert. De schrijfstijl is echter iets te grof om echt een band met Freddie en Truus te krijgen. Sommige stukken leveren zelfs een afkeer voor de meiden op. Niet door hun werk bij het verzet, maar door het onvolwassen gedrag en de manier van praten. Dit is het onrealistische deel van het boek: geen enkel kind is meer een kind als het een volwassen man heeft verleid en vermoord. En daar had de schrijfster wel iets meer mee kunnen doen. |
Beoordeling: | Goed |