Op 14 juli 1942 vond de eerste razzia plaats in Amsterdam. Dit schokte zoveel Amsterdammers dat er verzetsbewegingen ontstonden. Er werden speciale werkgroepen opgericht die ‘kinderwerk’ gingen doen. Het doel van deze groepen was om zo veel mogelijk Joodse kinderen over te nemen van hun ouders en hen onder te brengen op onderduikadressen buiten Amsterdam en Den Haag. Binnen een aantal maanden werden er vier kinderwerkgroepen opgericht waarvan twee groepen voortkwamen uit studentenverenigingen (Utrecht en Amsterdam). "Onder de klok" verteld het verhaal van deze twee studentengroepen.

"En zo prozaïsch, zo alledaags en vanzelfsprekend ontstond er een hechte samenwerking tussen twee studentengroepen. Die samenwerking zou een van de best functionerende levensreddende systemen worden die er tijdens de bezetting bestond. Op basis van simpele afspraken en een zeer flexibele organisatie wisten de studenten honderden kinderen het leven te redden."

De twee organisaties hadden een gestructureerde verdeling: studenten uit Amsterdam overtuigden Joodse ouders dat het beter was hun kinderen veilig te laten onderduiken. Studenten uit Utrecht zochten adressen voor de kinderen om onder te duiken. Ze spraken met elkaar af op het Centraal Station in Amsterdam, altijd onder de klok. De ouders van de ondergedoken kinderen betaalden, als ze het konden, vijftig gulden per maand aan het onderduikgezin om het onderhoud van hun kind(eren) te bekostigen, maar niet alle ouders konden dit betalen in oorlogstijd. Kerken en christelijke particulieren speelden een grote rol in het financiële onderhoud van de ondergedoken kinderen door middel van royale giften.

In het voorjaar van 1943 steeg het aantal onderduikers enorm. Niet alleen Joodse kinderen werden verborgen, maar ook het aantal studenten dat weigerde de nazi-Duitse loyaliteitsverklaring te tekenen nam enorm toe en ook zij moesten onderduiken om niet gearresteerd te worden. Het kinderwerk zelf was uiteraard ook een reden om opgepakt te kunnen worden en dit gebeurde dan ook regelmatig. Een voorbeeld hiervan was Hetty Voute, een van de kernmedewerkers van de Utrechtse groep. Zij werd naar Ravensbrück gestuurd.

"’Of je de hel binnenkwam’, verklaarde Hetty. ‘We kwamen daar binnen en werden belaagd door geraamtes die om ons heen sprongen. Dus wij deelden uit wat we hadden en dan liep er zo’n commandant en die sloeg ze zo, floep, tegen de muur van die barakken aan waar we doorheen liepen. Alsof er vliegen doodgeslagen werden. Het was alsof je in een sciencefictiongeheel leefde.’"

De kinderwerkers ontwikkelden een professioneel systeem dat honderden kinderen weg smokkelde en liet onderduiken. Maar vanaf oktober 1943 stokte de aanvoer van Joodse kinderen uit Amsterdam en Den Haag.

"Het was niet verwonderlijk, want nagenoeg alle Nederlandse Joden waren toen gedeporteerd, ondergedoken, het land uit gevlucht of – dankzij het zegenrijke werk van de Duitse jurist Hans Calmeyer – bij nader inzien als niet-Joods aangemerkt en daarom alsnog vrijgesteld van deportatie. Amsterdam werden judenrein verklaard. Er waren nog maar bar weinig Joodse kinderen over om te redden."

De studentengroepen van Amsterdam en Utrecht verborgen samen rond de 800 Joden. Daarvan werden er vijftig opgepakt. Van die vijftig werden er tien mensen opnieuw gered. Nog eens tien mensen overleefden de kampen. En door onder te duiken gingen er tien mensen relatief laat op transport, wat vrijwel zeker hun redding werd. Dertig van de 800 Joodse onderduikers overleefden de oorlog niet. 770 Joden overleefden de oorlog, waarvan 700 kinderen, dankzij het werk van de studentengroepen.

"Onder de klok" vertelt een indrukwekkend en hartverwarmend verhaal. Het verhaal van een groep mensen met een hart van goud. Het verhaal van een groep mensen die het lef had in opstand te komen en tot actie over te gaan met gevaar voor eigen leven. Het boek is erg toegankelijk, wat soms een beetje saai is voor degenen met voorkennis van de oorlog. Daarnaast is de afwisseling tussen de verhalende vorm en de letterlijke weergave van interviews soms verwarrend. Het loopt niet altijd lekker. Maar al met al een zeer belangrijk boek met veel waardevolle informatie dat het vertrouwen in de mensheid weer iets herstelt.