TracesOfWar heeft uw hulp nodig! Elke euro die u bijdraagt steunt enorm in het voortbestaan van deze website. Ga naar stiwot.nl en doneer!

Hunters

Titel: Hunters
Regisseur: Nelson McCormick e.a.
Acteurs: Greg Austin, Dylan Baker, Al Pacino e.a.
Uitgebracht: 2020
Uitgever: Amazon Prime
Speelduur: 10 uur
Omschrijving:

Het Amerikaanse TV station NBC zond ruim veertig jaar geleden de miniserie "The Holocaust" uit. Ook in Nederland werden de vier afleveringen op de televisie vertoond. De serie werd geregisseerd door Marvin Chomsky, toentertijd een bekende filmmaker. Acteurs als Michael Moriarty, Meryl Streep en James Wood speelden de hoofdrollen in het verhaal over de verschrikkingen van de Holocaust. Tientallen miljoenen mensen hebben er naar gekeken. Er kwam veel kritiek op deze productie. Het zou te glad Amerikaans zijn en te veel lijken op een soapserie. De bekende Holocaustoverlevende, schrijver en Nobelprijswinnaar Eli Wiesel kwalificeerde de serie als onwaar, aanstootgevend en goedkoop. Tegenwoordig zouden we zeggen dat Chomsky zich schuldig maakte aan Jewsploitation: het leed van de Joden gebruiken als amusement en verdienmodel.

Jewsploitation is ook het begrip dat in de media wordt gebruikt om de in februari 2020 gelanceerde Amerikaanse serie "Hunters" te kwalificeren. Deze door Amazon geproduceerde serie vertelt in pakweg 10 uur het verhaal van een groep Nazi hunters die in Amerika jagen op oorlogsmisdadigers die zich in de Tweede Wereldoorlog schuldig hebben gemaakt aan de moord op Joden en aan tal van andere zware misdrijven. Net als in "The Holocaust" spelen in "Hunters" bekende acteurs een rol, bijvoorbeeld Al Pacino als de Holocaustoverlevende Meyer Offerman. Deze schatrijke man geeft leiding aan een bizarre groep nazi-jagers waaronder een non, een tweederangs acteur, een black-power activiste, een Vietnam-veteraan, twee technisch specialisten en een net zo onhandige als naïeve codebreker.

"Hunters" is het verhaal van de strijd van de Nazi hunters tegen nazi’s die in Amerika geïnfiltreerd zijn in de regering, de FBI, NASA en allerlei andere overheidsorganisaties. Deze groep van duizenden nazi’s wil de macht overnemen, en zou ook verantwoordelijk zijn voor historische gebeurtenissen als de dood van Bobby Kennedy. Het plot bevat tal van verhaalelementen waarin onwaarschijnlijkheid en toeval zo zijn verknoopt dat het ongeloofwaardig wordt. Zo vindt een van de jagers tijdens een beroving van een bank in een grote kelder volgestouwd met geroofde Joodse eigendommen een klein ringetje dat zijn grootmoeder in Auschwitz had gekregen van een medegevangene. Het hoogte- of dieptepunt van de onwaarschijnlijkheden zijn de onverwachte, volledig onwaarschijnlijke en ongeloofwaardige wendingen in de laatste aflevering. Zelfs Hitler blijkt niet dood te zijn.

Het verhaal van "Hunters" speelt in 1977. In de eerste aflevering wordt meteen de toon gezet. Biff Simpson – onderminister van Buitenlandse Zaken – heeft een tuinfeestje georganiseerd. Hij wordt daar herkend door de echtgenote van één van zijn medewerkers. Hij blijkt de zogenoemde Slager van Arlav te zijn: een SS’er die in Oost-Europa vele Joden heeft afgeslacht. Dat de gastheer nog steeds een niets- en niemand ontziende SS’er is, blijkt uit het feit dat hij om publieke ontmaskering te voorkomen ter plekke rücksichtslos alle gasten alsmede zijn vrouw en kinderen doodschiet. Als laatste is de vrouw die hem herkende aan de beurt. Onder het uitspreken van zinnen als ‘alleen de doden kennen het einde van de oorlog’, schiet Biff Simpson haar een kogel door het hoofd. Vervolgens blijkt de Slager van Arlav lid te zijn van een grote groep oorlogsmisdadigers en hun nakomelingen die in Amerika het Vierde Rijk wil stichten. De groep wordt geleid door een vrouw die zich de Kolonel laat noemen. Wie meer wil weten over de inhoud moet de serie gaan zien of een van de sites bezoeken die inhoudsbeschrijvingen geven van films en series. Dit artikel bevat verder geen spoilers.

Voor zover bekend is er nooit sprake geweest van een ondergrondse organisatie van duizenden nazi’s die de macht in Amerika willen overnemen. Niemand zal er problemen mee hebben dat "Hunters" een fictief narratief is. Iedere filmmaker of verhalenverteller heeft immers het recht om een eigen visie op de werkelijkheid te presenteren. Daar is niets mis mee.

Bij "Hunters" ligt het toch een beetje ingewikkelder. De makers trachten namelijk de horror van de vernietigingskampen voor de kijker voelbaar te maken door het verhaal te larderen met flashbacks: herinneringen van fictieve overlevenden aan de kampen. Het levend schaakspel met gevangenen van een concentratiekamp is de scene die het meest wordt aangehaald als voorbeeld van iets dat nooit heeft plaatsgevonden en daarom veel irritatie oproept. Op een levensgroot schaakbord worden door een kampbewaker en Marcus Roth, een Joodse schaakgrootmeester, Joden gebruikt als menselijke schaakstukken. Verlies van een schaakstuk betekent dat de betreffende Jood onmiddellijk wordt gedood. In een andere aflevering wordt in Buchenwald elke week een zangwedstrijd tussen tien Joden georganiseerd. Wie de woorden van het Duitse liedje vergeet of anderszins fout zingt wordt doodgeschoten. Uiteindelijk blijft er één persoon over en die mag dan voorlopig blijven leven. In een andere scene moet een klein Joods orkestje muziek van Wagner spelen. In plaats van dat stuk spelen ze Hava Nagila, een bekend Hebreeuws lied. Terwijl ze dat lied spelen worden de muzikanten een voor een doodgeschoten, waarna een groot aantal gevangenen het Joodse lied gaat neuriën. Deze scenes zijn bedacht door de makers en hebben in werkelijkheid nooit plaatsgevonden. Volgens de makers van "Hunters" hadden deze fictieve gebeurtenissen plaats kunnen vinden en daarom zien zij de kwestie van het werkelijkheidsgehalte als niet relevant. Bovendien – zo stelt Amazon – wordt hier fictie gebruik om een grotere waarheid duidelijk te maken.

Het Staatsmuseum Auschwitz-Birkenau in Polen benadrukt dat er voldoende waargebeurde voorbeelden zijn om de horror van vernietigingskampen duidelijk te maken. Fictie is in relatie tot de Holocaust is respectloos en volkomen onnodig om de gruwelijkheden van een kamp aanschouwelijk te maken. Sterker, de criticasters van deze scene benadrukken dat als realiteit gepresenteerde fictieve gebeurtenissen voeding geven aan Holocaust-ontkenners om duidelijk te maken dat de Holocaust een verzinsel is.

Waarschijnlijk zou Eli Wiesel "Hunters" als onwaar, aanstootgevend en goedkoop kwalificeren. Onwaar is het verhaal zeer zeker. Aanstootgevend? In ieder geval voor hen die menen dat er geen fictie aan de presentatie van de Holocaust toegevoegd mag worden. Goedkoop? Jazeker, de serie is nogal dik aangezet, bevat vele slechte imitaties, vage suggesties, cartooneske karakters en verschillende verhaallijnen in de vorm van een eenvoudig en plat vlechtwerkje. Het is niet onwaarschijnlijk dat de makers van "Hunters" zich hebben laten inspireren door de films van Quentin Tarantino. Ze maken gebruik van dezelfde soort karikaturale elementen en intermezzo’s ter ondersteuning van de verhaallijnen. Zelfs het daarbij gebruikte lettertype lijkt sprekend op de letters die Tarantino bij zijn intermezzo’s gebruikt. Bij Tarantino versterkt deze techniek de verhaallijn maar bij "Hunters" leidt het de aandacht af en roept het irritatie op. Het is hier niet meer dan een goedkope imitatie.

Is deze serie een aanrader? Ja, voor degenen die houden van verhalen met de diepgang van een surfplank, gek zijn op complottheorieën en samenzweringen, en graag kijken naar trage films waarin op het fundament van onwaarschijnlijkheden een kaartenhuis wordt gebouwd van clichés, overbodigheden en bizarre bedenksels. De serie is absoluut geen aanrader voor wie vindt dat de Holocaust niet gestoffeerd mag worden met gefabuleerde gebeurtenissen die als illustratie van historische feiten worden gepresenteerd. Wie met die instelling kijkt, zal zich groen en geel ergeren. Wie er geen problemen mee heeft als de Holocaust in films en verhalen wordt gelardeerd met fictie en ook de vele onwaarschijnlijkheden voor lief neemt, krijgt 10 uur lang een dik aangezette serie voorgeschoteld met uitstekende acteurs die helaas figureren in een goed getekend maar inhoudelijk mager stripalbum. Overigens is de serie zodanig gemaakt dat een tweede seizoen onvermijdelijk lijkt. De laatste aflevering biedt namelijk voldoende aanknopingspunten voor een nieuw seizoen waarin de makers op hetzelfde thema verder kunnen borduren.

Beoordeling: (Een vlechtwerk van onwaarschijnlijkheden en toeval.)

Informatie

Artikel door:
Paul van de Water
Geplaatst op:
30-03-2020

Afbeeldingen