In "Het laatste jaar van de oorlog" van romanschrijfster Susan Meissner wordt het verhaal beschreven van de tieners Elise en Mariko. Zij ontmoeten elkaar in 1943 in een interneringskamp in Texas en sluiten vriendschap. Ze worden uiteen gedreven als ze in 1945 met hun families worden uitgezet. Elise moet met haar familie naar Duitsland, Mariko naar Japan. Elise en haar ouders worden met Duitsland uitgeruild voor Amerikaanse burgers en gewonde krijgsgevangenen, die in Duitsland vastzitten achter de vijandelijke linie.

Elises ouders Otto en Freda Sontag emigreerden in de lente van 1925 van Duitsland naar Amerika. Duitsland was economisch verwoest na de Eerste Wereldoorlog, een nieuwe start was waar ze op hoopten, in het verre Amerika, het land van grote mogelijkheden. Vader is afgestudeerd chemicus, moeder naaister. Er kwamen twee kinderen, Elise en haar jongere broertje Max. Het gezin wilde Amerikaans zijn dus werd Engels de taal die binnen het gezin werd gesproken.

Het aanvragen van het Amerikaanse burgerschap had niet zo'n haast volgens vader Otto, totdat hij in 1943 opgepakt wordt door de FBI op verdenking van het sympathiseren met het Derde Rijk. Een half jaar zit hij in een detentiekamp in North Dakota en de verdenking tegen hem blijft na een rechtszitting gehandhaafd. Otto verzoekt of hij met zijn gezin herenigd kan worden en naar het gezinskamp in Texas kan verhuizen. Na een lange treinreis zijn de gezinsleden weer bij elkaar en wordt de reis voortgezet naar Crystal City, Texas.

In het gezinskamp wordt het leven zo gewoon mogelijk voortgezet, kinderen kunnen naar school, ouders kunnen werken, er is zelfs een markt, maar wel met een schaars aanbod en waar betaald moet worden met kampgeld, niet met dollars. Ook zijn er vrijheidsbeperkingen, de geïnterneerden kunnen het kamp niet uit en worden gezien als vijanden van Amerika.

Op school ontmoet Elise de Japans-Amerikaanse Mariko. Het klikt tussen beide meisjes, ondanks hun verschillende komaf en de situatie waarin zij leven. Een Amerikaans-Duits meisje en een Japans-Amerikaans meisje in een interneringskamp vol met Duitsers, Japanners en Italianen, die zoveel mogelijk met hun eigen volk behoren om te gaan, worden toch hartsvriendinnen. Ze brengen gezamenlijk vele uren door en dromen van de toekomst. Ze spreken met elkaar af dat als ze achttien zijn ze elkaar zullen ontmoeten in Manhattan om daar te gaan wonen.

Omdat Elises vader bij de verhuizing naar het familiekamp akkoord was gegaan met de mogelijkheid om naar Duitsland gerepatrieerd te worden, gebeurt dit. Nog voor de oorlog ten einde is, moeten Elise en haar familie, enkele dagen na kerst 1944, vertrekken naar Duitsland. Een land waar Elise nog nooit geweest is en waar het nog steeds oorlog is. Mariko en haar familie blijven in het kamp en zouden pas later terugkeren naar Japan, in september 1945.

Gedurende de eerste maanden na terugkeer in Duitsland zijn er nog bombardementen en is de oorlog nog volop aan de gang. Elise schrijft veel aan haar vriendin, maar kan haar brieven pas verzenden als de oorlog voorbij is. Na het einde van de oorlog wil Elise geld verdienen om een reis naar Amerika te kunnen betalen, waar ze heen wil om de afspraak met Mariko na te komen. Haar woonplaats Stuttgart staat nog onder toezicht van de Amerikanen. Ze vindt een baantje als serveerster in een bakkerij annex café. Daar ontmoet ze een Amerikaanse soldaat met wie ze in 1947 trouwt.

2010, San Francisco. Elise herbeleeft het verleden volop en vertelt haar verhaal. Het verhaal van twee meisjes die elkaar leerden kennen in omstandigheden waar ze niet om gevraagd hadden. Nu is Elise 81 jaar en is de vraag: heeft de vriendschap standgehouden?

Het verhaal is vlot leesbaar en laat zien wat vriendschap in je leven kan betekenen voor later. De situaties in het interneringskamp en gebeurtenissen tijdens en na de oorlog worden overtuigend beschreven. De in Californië wonende schrijfster, wier rijke oeuvre aan romans al in vijftien talen zijn vertaald, heeft voldoende informatie ingewonnen om de historie zo accuraat mogelijk te beschrijven. Het boek is geschikt voor (jong)volwassenen met affiniteit voor de Tweede Wereldoorlog.