Charles French

Zwemmend met een vlot tussen de haaien

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de torpedobootjager waarop Charles Jackson French zich bevond naar de kelder gejaagd door Japanse oorlogsschepen. De overlevenden belandden in het water en dreigden door de Japanners gevangen genomen te worden. Daarop onderscheidde Charles Jackson French zich. Een vlot vol met gewonde kameraden voortrekkend, zwom hij tussen de haaien om zijn maten en zichzelf in veiligheid te brengen. Aanvankelijk kreeg hij geen erkenning voor zijn daad, pas nadat vaandrig Robert Adrian, die erbij betrokken was, erover bericht had, kwam French in de belangstelling te staan.^[1]

Charles Jackson French met zijn zus Viola bij een sportwedstrijd in Omaha, Nebraska, 1943. Bron: Omaha World-Herald

Tweede Wereldoorlog en USS Gregory

Charles Jackson French werd geboren op 25 september 1919 en kwam uit Foreman, Arkansas. Hij en zijn zus Viola waren wezen. Waarschijnlijk heeft hij in zijn jeugd leren zwemmen in de wateren in de omgeving waar hij opgroeide. Hij ging in 1937 bij de Amerikaanse marine, waar hij als mess attendant werd aangesteld.

Het conflict in Europa dreigde in 1940 naar Amerika over te slaan en de marine moest zich snel klaar maken voor oorlog. USS Gregory (APD-3), dat sinds 7 juli 1922 in reserve was, werd uit het dok gehaald en klaargemaakt voor de strijd. Bijna alle wapens werden van boord gehaald, die waren niet meer nodig, en aanpassingen werden gemaakt voor het onderbrengen van troepen en bevoorrading aan boord van het schip. Een jaar lang werden oefeningen gedaan met mariniers om landingstechnieken te perfectioneren.^[2]

Het schip vertrok op 31 juli 1942 naar Guadalcanal, dat in mei 1942 onder de voet was gelopen door de Japanners. Van belang was om de Solomoneilanden terug te veroveren. Voor dit doel had het schip een lading mariniers aan boord. Deze werden na eerst geoefend te hebben op 7 augustus op Guadalcanal aan land gezet om de Japanners van het eiland te verdrijven. USS Gregory bleef in de buurt om in het gebied rondom de eilanden te patrouilleren en bevoorrading vanuit het Amerikaanse steunpunt Espiritu Santo, waar veel voorraden en materiaal opgeslagen waren, aan te leveren.^[3]

USS Gregory in het begin van 1942 in een haven, met camouflagekleuren. Bron: Naval History and Heritage Command

Nadat in de nacht van 4 op 5 september een Mariniers Raider Battalion op het eiland Savo, ongeveer 15 kilometer ten noorden van Guadalcanal, was afgezet door USS Gregory en USS Little, gingen de beide schepen terug naar Tulagi, ongeveer 35 kilometer ten westen van Savo. In deze donkere nacht hing er nevel, die het moeilijk maakte om te navigeren. Om te voorkomen dat de schepen op de riffen liepen in de buurt van de kust, bleven ze op patrouille tussen de drie eilanden.^[4]

Ondertussen waren drie Japanse torpedobootjagers, de Yudachi, Hatsuyuki en Murakumo, in de buurt gekomen om Amerikaanse kustdoelen te bestoken. Om 00:56 uur zagen de twee Amerikaanse schepen mondingsvuur. Aanvankelijk dachten zij dat het ging om een Japanse onderzeeër, totdat de radar aangaf dat het niet één, maar vier schepen waren. Een kruiser had zich bij de drie torpedoboten gevoegd. Een keuze om te vertrekken of te gaan vechten werd geforceerd door een gruwelijke speling van het lot, toen een overvliegende Amerikaanse marinepiloot vanuit zijn vliegtuig een serie fakkels neerliet, ook in de overtuiging dat het om een Japanse onderzeeër ging.^[5]

Meteen waren de Amerikaanse schepen verlicht en om 01:00 uur openden de Japanners het vuur. De twee Amerikaanse schepen hadden geen kans en minder dan drie minuten later begon USS Gregory te zinken. Twee stoomketels waren gesprongen en het dek stond in brand. De kapitein, Harry Frederick Bauer, was gewond geraakt en gaf het bevel om het schip te verlaten. Bauer zelf beval twee ondergeschikten om iemand anders te helpen die om hulp schreeuwde. Bauer werd hierna niet meer gezien en ging met het schip ten onder. Voor deze handeling kreeg hij postuum de Silver Star uitgereikt. Hoewel bemanningsleden te water waren geraakt, werden zij door de Japanners nog steeds beschoten.^[6]

Een menselijke sleepboot

Een van de mannen die in het water was geraakt, was vaandrig Robert N. Adrian. Terwijl Adrian, gewond aan zijn benen en gezicht, die donkere nacht in het water dreef met een andere matroos, kwam hij een reddingsvlot van USS Gregory tegen. Hierop zaten 24 gewonden.^[7] Terwijl hij en zijn kameraad zich aan de zijkant beet hielden, dobberde het vlot rond. De mannen vreesden dat als zij niet konden wegkomen, zij gevangen zouden worden genomen door de Japanners. Charles Jackson French, die aan boord van het vlot was, trok toen zijn kleren uit, bond een touw om zijn middel en – ondanks waarschuwingen dat hij haaienvoer zou worden – sprong hij in het water.^[8] Zoals hij zelf vertelde:

"Ik wist dat als we dichtbij genoeg kwamen, de Jappen ons zouden doden. Ze, was ons verteld, zouden een gewond man net als ieder ander doden. Ik was gelukkig genoeg niet gewond, knoopte een lijn om mijn middel en begon te zwemmen, weg van het strand. Toen stond ik doodsangsten uit. Ik merkte dat er haaien om het vlot cirkelden – wachtend op hun avondeten. Dus ik dacht: ‘wat is erger, de haaien of de Jappen? De haaien zullen tenminste snel zijn. Van de Jappen weet ik dat niet.’ Dus ik bleef zwemmen. Ik piste bijna mijzelf onder toen een van die haaien mijn voeten aanraakte. Ik bevroor en probeerde om boven te komen en te drijven, om mijn voeten uit het water te krijgen. Er waren veel andere mensen in het water en sommige daarvan waren er behoorlijk slecht aan toe."^[9]

French lachte en voegde er aan toe: "Ik denk dat die haaien besloten om geen ‘bange neger’ voor lunch te hebben."^[10] Tussen de zes en acht uur lang zwom French met het vlot door het water, waarbij hij als menselijke sleepboot functioneerde, voordat de mannen door een ander schip werden ontdekt. Zelf omschreef hij wat er toen gebeurde als volgt:

"Toen we waren opgepikt en de gewonden werden afgevoerd om geholpen te worden, werden wij naar het rustkamp gebracht met de anderen. Ik hoorde dat zij begonnen met wat van die ‘race-shit’. ‘Jij gekleurde keukenjongen,’ werd mij verteld, ‘jij kan gaan waar de andere kleurlingen verblijven.’ Toen zeiden enkele van de blanken, waarmee we op het vlot waren, en andere matrozen van de Gregory-bemanning: ‘Hij gaat nergens heen! Hij is een lid van de Gregory bemanning en hij blijft verdomme precies hier met de rest van ons. Iedereen die probeert hem weg te halen, is beter klaar om naar ‘general quarters’ (klaar om te vechten) te gaan met ons allemaal.’ De jongen die dat allemaal zei kwam uit Alabama of Georgia. Voor ongeveer vijf minuten was er een stand-off, wij bedekt met olie en vuiligheid in ons haar en onze kleren, in onze ogen, en zij schone ‘master-at-arms’-mensen. We moeten geleken hebben op wildemannen. In ieder geval, een van de ‘master-at-arms’ zei: ‘Die gekken menen het. Laat ze maar alleen. We hebben andere mensen die hulp nodig hebben.’ De ‘crackers’ (bleekscheten) vluchtten, ze verdwenen met de staart tussen de benen."^[11]

Emotioneel bracht French daarop uit: "Them white boys stood up for me."^[12]

Doordat Adrian meteen was weggeleid om behandeld te worden, was hij de naam van zijn redder niet te weten gekomen. Hij wist slechts zijn achternaam: "French". Hij vertelde op de radio het verhaal en later werd vastgesteld dat het ging om Charles Jackson French.^[13] In de kranten verschenen ook meerdere berichten:

Messman defies sharks to tow wounded U.S. sailors to shore
A young naval ensign related here how a powerful colored mess attendant swam six hours through shark-infested waters, towing to safety a raft load of wounded seamen from a United States destroyer, sunk by the Japanese off the Solomons.
The ensign was Robert N. Adrian, Ontario, Oreg. He was wounded in the engagement, he said in an NBC broadcast, but despite his injuries he was able to cling to the side of the overloaded raft while the strong-stroking seaman inched his way shoreward.
The mess attendant was known to Ensign Adrian only as ‘French.’ Ensign Adrian was immediately hospitalized on reaching safety, and never was able to get the hero’s full name.
The rescue occurred after the sinking of the destroyer Gregory by the Japanese naval guns. Ensign Adrian, wounded in the legs and face, was drifting, aided by a seaman when they sighted one of the Gregory’s rafts.
With Ensign Adrian and his companion clinging to its sides, the raft started drifting seaward. It was then that the messman stripped off his clothes and tied a line about his waist.
When Ensign Adrian warned him against chancing the shark-infested waters, the messman responded, ‘I’m gonna tow this old create in. Just keep telling me if I’m goin’ the right way,’ the ensign related.
Six hours later a barge sighted the raft near shore, and the seamen were taken off.^[14]

Enkele dagen daarna volgde het onderstaande bericht waarin French werd geïdentificeerd als de man die het vlot vol gewonden voortsleepte terwijl hij tussen de haaien zwom.

Sailor who swam 6 hours towing raft identified
A colored mess attendant who swam through shark-infested waters for six hours, towing a raft load of wounded seamen from a United States destroyer sunk by the Japanese off the Solomons, was identified last night as Charles Jackson French of Foreman, Ark.
Ensign Robert N. Adrian of Ontario, Oreg., told of the incident last week in an NBC radio broadcast. NBC said it had learned French’s identity from the Navy Bureau of Personnel in Washington.
Ensign Adrian, wounded in the engagement in which the destroyer Gregory was sunk, clung to the raft, which started drifting seaward. It was then that French stripped off his clothes, tied a line about his waste and plunged into the sea despite warnings of his companions against danger of sharks.
After he had towed the raft six hours, a barge took the seamen off. The Bureau of Personnel advised NBC that French survived the ordeal and safely reached a port in the Pacific.^[15]

Een stripverhaal over de heldhaftige actie van Charles Jackson French, 1943. Bron: Library of Congress, Washington DC

Een onderscheiding?

Van USS Gregory kwamen 23 van de 133 opvarenden om.^[16] French kreeg aanvankelijk geen officiële erkenning voor zijn daden. Pas nadat er geklaagd was in de media over de oneerlijke behandeling volgde dit. Hoewel het gepast zou zijn geweest om hem een onderscheiding te geven, zoals het Navy Cross aan Doris Miller werd uitgereikt of de Medal of Honor, gebeurde dit niet. De National Association for the Advancement of Colored People deed navraag bij de overheid, waarop bleek dat er nooit een aanvraag was ontvangen.^[17]

In mei 1943 verscheen er een Letter of Commendation, die ook in de kranten verscheen, van admiraal William Halsey, destijds de bevelvoerend officier van de Southern Pacific Fleet. Hierin stond:

"For meritorious conduct in action while serving on board of a destroyer transport, which was badly damaged during the engagement with Japanese forces in the British Solomon Islands on September 5,1942. After the engagement, a group of about fifteen men were adrift on a raft, which was being deliberately shelled by Japanese naval forces. French tied a line to himself and swam for more than two hours without rest, thus attempting to tow the raft. His conduct was in keeping with the highest traditions of the Naval Service."^[18]

In de kranten verschenen nog meer berichten over French:

"For attempting to save 15 men adrift on a raft under enemy shellfire by swimming and towing the raft out of danger, Charles Jackson French, a colored mess attendant, has been commended by Admiral William F. Halsey, jr., commander in the South Pacific.
The commendation was made public by the Navy yesterday. Mr. French, 23, is from Foreman, Ark.
His citation stated that the incident occurred during an engagement with the Japanese in the Solomon Islands last September 5. Mr. French and the men on the raft had survived the sinking of the destroyer transport Gregory.
‘After the engagement,’ the citation said, ‘a group of about 15 men were adrift on a raft which was being deliberately shelled by the Japanese naval forces. French tied a line to himself and swam for more than two hours without rest, thus attempting to tow the raft. His conduct was in keeping with the highest traditions of the naval service.’"^[19]

De overlevenden van het vlot vonden dat French meer verdiende dan enkel een eervolle vermelding, maar hier ontstonden problemen bij. De bevelvoerend officier van het schip, H. F. Bauer, was postuum onderscheiden met de Silver Star. Het probleem betrof dat French, een lagere in rang, een hogere onderscheiding zou krijgen dan zijn meerdere, iets wat ongehoord was binnen de marine. Ongetwijfeld was zijn huidskleur ook een factor in deze beslissing.^[20]

Toen zijn verhaal bij een groter publiek bekend werd, werd French ingezet bij de verkoop van War Bonds. Hij verscheen in stripverhalen en trad op in het openbaar. Tijdens de oorlog verscheen er zelfs een verzamelplaatje met daarop een weergave van de heldendaad die hij verricht had. Charles Jackson French werd ook opgenomen in The Chicago Defender Honor Roll of 1943.^[21]

French keerde na de oorlog in de samenleving terug met een trauma. Te veel dood en vernietiging had hij gezien en de drank bood een uitweg. Hij ging uit dienst en kampte met mentale problemen. Hij overleed op 7 november 1956 en is begraven in San Diego, waar ook zijn vrouw Jettie Mae French haar laatste rustplaats vond. Na de oorlog raakte Charles Jackson French in de vergetelheid.^[22] Naar Bauer werd later een mijnenveger vernoemd: USS Harry F. Bauer (DM-26). Deze werd in 1944 in dienst genomen en bleef dat tot 1971.

Noten

1. Bruce Wigo, ‘The story of Charles Jackson French’ (z.j.).
2. Naval History and Heritage Command, ‘Gregory I (DD-82)’ (21 november 2018).
3. ‘Gregory I (DD-82)’ (21 november 2018).
4. ‘Gregory I (DD-82)’ (21 november 2018).
5. ‘Gregory I (DD-82)’ (21 november 2018).
6. ‘Gregory I (DD-82)’ (21 november 2018).
7. Wigo, ‘The story of Charles Jackson French’.
8. Wigo, ‘The story of Charles Jackson French’.
9. Wigo, ‘The story of Charles Jackson French’.
10. Wigo, ‘The story of Charles Jackson French’.
11. Wigo, ‘The story of Charles Jackson French’.
12. Wigo, ‘The story of Charles Jackson French’.
13. Wigo, ‘The story of Charles Jackson French’.
14. Evening Star, ‘Messman defies sharks to tow wounded U.S. sailors to shore’ (22 oktober 1942) 1.
15. Evening Star, ‘Sailor who swam 6 hours towing raft identified’ (1 november 1942) A-7.
16. Maritime Quest, (23 oktober 2015), ‘USS Gregory DD-82 / APD-3: Roll of Honor’ (21 november 2018).
17. Wigo, ‘The story of Charles Jackson French’.
18. Wigo, ‘The story of Charles Jackson French’.
19. Evening Star, ‘Halsey cites mess boy for aiding men adrift’ (19 mei 1943) B-8; The Detroit tribune, ‘Mess attendant gets commendation for bravery in Solomons’ (22 mei 1943) 1.
20. Wigo, ‘The story of Charles Jackson French’.
21. Wigo, ‘The story of Charles Jackson French’; The Crisis ‘The Chicago Defener Honor Roll of 1943’ (februari 1944) 63.
22. Wigo, ‘The story of Charles Jackson French’.