Of het nu was in Duitsland, de Verenigde Staten, de Sovjet-Unie of Groot-Brittannië, in geen enkele van de strijdende naties lag de filmindustrie stil tijdens de Tweede Wereldoorlog. Creativiteit of winstbejag waren meestal niet meer het uitgangspunt om speelfilms te maken, maar het beïnvloeden van het moreel van de filmkijker. Nog maar kort voor de oorlog tot massamedium uitgegroeid, bleek film zeer geschikt om de bevolking strijdvaardig te maken en te doen geloven in de overwinning. Filmmakers moesten vaak overheidsambtenaren of legerofficials op de werkvloer dulden, die hun kunstzinnige vrijheid beknotten, onwelgevallige scènes of teksten censureerden en hen schaarse mankracht en materieel toewezen. Of het publiek dit merkte of hierom gaf is de vraag; voor hen was een uitstapje naar de bioscoop een welkome afleiding van de dagelijkse angsten en onzekerheden die de oorlog met zich meebracht.

De BBC-film ‘Their Finest’ vertelt het fictieve verhaal van hoe gedurende de periode van de Blitz er in Londen gewerkt wordt aan een speelfilm die het moreel moet opvijzelen. Dat heeft een zware klap gekregen na de geallieerde aftocht in Duinkerken en de aanhoudende Duitse bombardementen op Britse steden. Omdat veel mannelijke medewerkers opgeroepen zijn in militaire dienst krijgt Catrin Cole de kans om als tekstschrijfster een bijdrage te leveren aan de propagandafilm. Hoewel ze zich eerst moet bewijzen tussen ervaren filmmakers, waaronder de arrogante en zich in de nadagen van zijn carrière bevindende acteur Ambrose Hilliard, valt haar werk algauw in de smaak. Ze weet een originele draai te geven aan het verhaal van twee zussen die met het schamele vissersbootje van hun vader proberen hun bijdrage te leveren aan de evacuatie van Britse troepen vanuit Duinkerken. Authentiek en optimistisch, dat is wat de film moet zijn. Dat het uiteindelijke script van ‘The Nancy Starling’, zoals de titel luidt, ver afstaat van de werkelijke feiten doet voor het ministerie van Informatie niet ter zake. Als het publiek maar geroerd wordt.

Op de achtergrond speelt de vervreemding tussen Catrin Cole en haar partner Ellis, een kunstenaar die tijdens de Spaanse Burgeroorlog gewond is geraakt en vrijgesteld is van militaire dienst. De jonge vrouw kiest voor haar eigen carrière in plaats van die van haar man, wat niet in goede aarde valt bij hem. Het gegeven dat vrouwen tijdens de oorlog massaal het werk van mannen overnamen leverde een belangrijke bijdrage aan de vrouwenemancipatie en motiveerde vrouwen na de oorlog in hun strijd om gelijke rechten. Een ander thema dat in ‘Their Finest’ is verwerkt, is de wens van de Britten om de Amerikanen aan hun zijde te krijgen. Op het moment dat er gewerkt wordt aan de film, in 1940, zijn de Verenigde Staten nog altijd neutraal. Enkele individuele Amerikaanse staatsburgers hebben zich wel als vrijwilligers bij de Britse strijdkrachten aangemeld, waaronder jachtvlieger Carl Lundbeck (net als de andere hoofdpersonen een fictieve figuur). Om meer Amerikanen aan te moedigen om diezelfde stap te zetten, beslist het Britse ministerie van Informatie dat de Amerikaan een rol moet krijgen in de film. Omdat hij geen ervaring heeft en nog minder talent, geeft dat de nodige strubbelingen.

‘Their Finest’ is een typisch Britse film; ietwat braaf, traag en zonder al te veel actie, maar wel goed geacteerd en met een prettige afwisseling tussen drama, romantiek en (Britse) humor. Voor die vrolijke noot zorgt vooral Bill Nighy die de rol van de veteraan-acteur met flair vervuld. De stereotype wijze waarop de Amerikaanse vliegenier wordt gespeeld is daarentegen flauw. De film volgt een voorspelbaar patroon, dat op het eind toch een onverwachte wending neemt. Liefhebbers van rauwe oorlogsfilms zullen de film waarschijnlijk niet erg waarderen, want schokkender dan wat beelden van ingestorte gebouwen in Londen en twee oorlogsslachtoffers wordt het niet. Voor wie echter graag kijkt naar Britse dramaseries of -films is ‘Their Finest’ wel een aanrader. Getoond wordt hoe filmmakers de macht hebben om hun kijkers te beroeren en hoe dat in oorlogstijd door een overheid gebruikt werd om de publieke opinie te beïnvloeden. Met welke beperkingen, bemoeienissen en persoonlijke drama’s dat gepaard kon gaan, daarover gaat deze bescheiden maar sympathieke en menselijke film.