In 2008 werd de eerste druk van het boek "Tranen over Mortsel" gepubliceerd. De auteur is Pieter Serrien (Kontich, 1985). Hij is historicus en de oprichter van het historisch onderzoeksbureau Geheugen Collectief. Zijn boek is het resultaat van een project dat onder zijn begeleiding uitgevoerd wordt. De nog levende getuigen van het bombardement op de stad Mortsel in de Belgische provincie Antwerpen vertellen hun verhaal aan de schooljeugd van Mortsel van nu. Over hoe mooi die dag begon op 5 april 1943 en hoe die dag ineens veranderde in een drama door een bombardement door Amerikaanse vliegtuigen op de Erla-vliegtuigfabriek.

Sinds 1940 hadden de Duitsers de oude, verlaten Minerva-fabriek aan de Vredebaan in Mortsel in gebruik als herstelcentrum voor de Duitse jachtvliegtuigen. De fabriek kreeg de naam ‘Front-Reperaturbetrieb GL Erla-werk VII’ en lag op een goed bereikbare locatie bij het treinstation van Luithagen en het vliegveld van Deurne. De forten in Edegem en Mortsel werden als opslagplaatsen gebruikt. In het tweede jaar van de oorlog werden de hallen naast de Erla-fabriek door Daimler-Benz in gebruik genomen om de vliegtuigmotoren te herstellen en te testen. De Duitsers waren zich goed bewust van het gevaar van een geallieerd bombardement. Zo werden er bunkers gemaakt en loopgraven gegraven, ook kwamen er luchtafweertorens.

Het mocht allemaal niet baten. De Erla-fabriek werd op die bewuste dag in april geraakt door een aantal bommen met alleen in de fabriek al 307 slachtoffers tot gevolg. De overige bommen richtten grote schade aan in de omgeving van de fabriek. Een groot aantal burgers, waaronder veel kinderen, werden getroffen in de wijk Oude God met als uiteindelijke balans van het bombardement: 936 doden, onder wie 209 kinderen, 1259 vernielde of zwaar beschadigde woningen en gebouwen en 1342 mensen licht of zwaar gewond, sommigen voor het leven verminkt.

Het is het zwaarste bombardement in de oorlogsgeschiedenis van België. De getuigenverklaringen in het boek zijn een goed lezend geheel geworden en worden afgewisseld met nieuw fotomateriaal en tekeningen die in het boek van 2008 nog niet opgenomen waren. Ook is het getroffen gebied uitvoerig in kaart gebracht. Vrijwel alle getuigen hebben het over de schrik, de angst en het vreselijke stof. Ze vertellen over het puinruimen en het zoeken naar de slachtoffers onder het puin. Later volgde het identificeren van hun geliefden en de begrafenis. Men moest het verlies verwerken van soms meerdere familieleden en het leven weer opnieuw oppakken. Herinneringen die elk jaar op 5 april weer terugkomen.

Een bombardement op een fabriek waar men Duitse vliegtuigen herstelde werd aldus voor de burgerbevolking een nachtmerrie. Het is een stukje Belgische geschiedenis waar weinig bekendheid aan is gegeven. ‘Collateral dammage’ wordt dit tegenwoordig genoemd. Er is nooit een echte verklaring gegeven waarom het zo mis ging. Bij de herdenking in 2010 was de Amerikaanse ambassadeur aanwezig en hij erkende dat het bombardement de bevolking van Mortsel veel leed had toegebracht.

Aan het eind van het boek schrijft Pieter Serrien een dankwoord voor iedereen die eraan meegewerkt heeft om de getuigen hun verhaal te laten vertellen. Na zijn dankwoord volgen de bronnen met als eerste bron de geschreven getuigenverklaringen. Daarna volgt een lijst met de naam van de geïnterviewde, de locatie van het interview en de leeftijd van het slachtoffer waarover verteld wordt. De interviewers worden bij naam genoemd met vermelding van de schoolnaam en de datum van het interview.

In de bibliografie is een overzicht opgenomen van wat er in de 70 jaar na het bombardement aan onder andere krantenartikelen, audiovisuele bronnen en romans is verschenen. Vervolgens volgen de geraadpleegde archieven, een fotoverantwoording en eindnoten. Als laatste bevat het boek de trieste slachtofferlijst met soms een foto van het slachtoffer en waarbij de schrijver aangeeft dat deze lijst niet foutloos of compleet kan zijn, omdat er 107 lichamen nooit zijn teruggevonden of geïdentificeerd konden worden.

Dankzij de vele verhalen van de overlevenden heeft de auteur een goed leesbaar boek geschreven waarbij je het gevoel hebt dat de getuigen hun vaak afschuwelijke verhalen aan de lezer zelf vertellen. Het boek geeft een haast vergeten episode uit de Tweede Wereldoorlog weer de aandacht die een drama als dit toebehoort.