TracesOfWar heeft uw hulp nodig! Elke euro die u bijdraagt steunt enorm in het voortbestaan van deze website. Ga naar stiwot.nl en doneer!

Als ik ooit nog thuis kom

Titel: De oorlogsdagboeken van Engelandvaarder Wim Kuijpers
Auteur: Wim Kuijpers
Uitgever: Mooi Limburgs Boekenfonds
Uitgebracht: 2010
Pagina's: 240
ISBN: 9789085960645
Omschrijving: Wim Kuijpers werd op 14 juni 1917 geboren in Heer, in de buurt van Maastricht. Hij kwam uit een typisch Limburgs arbeidersgezin. Nadat hij de lagere school had afgemaakt, ging hij in de leer bij een elektricien. Tijdens de meidagen van 1940 diende hij als geniesoldaat in het Nederlandse leger.

Toen de Duitse bezetting steeds drukkender en agressiever werd, besloot de Limburger Nederland te ontvluchten om in Engeland in dienst te gaan bij de geallieerde strijdkrachten. Op 18 mei 1942 vertrok hij met twee oude landkaarten, brood voor drie dagen en omgerekend ongeveer 40 Rijksmark, maar zonder geldige papieren. Hij was van plan om lopend en per trein de Zwitserse grens over te steken en dan verder te reizen naar Engeland.

In 1941 begon Kuijpers met het bijhouden van een dagboek. De eerste maanden schreef hij hier slechts sporadisch in. Echter vanaf het moment dat hij op 18 mei 1942 vertrok uit Limburg, begon hij bijna alles dat hij meemaakte gedetailleerd te beschrijven. Deze dagboekaantekeningen vormen de kern van het boek “Als ik ooit nog thuiskom”. De aantekeningen zijn geredigeerd door Kuijpers’ achternicht Mariëlle Kuijpers en door de schrijver Rob Dijksman.

Na elk hoofdstuk in het boek volgt een bijlage, waarin dieper wordt ingegaan op personen en gebeurtenissen die Wim Kuijpers beschrijft in zijn dagboekaantekeningen. In één van deze bijlagen wordt bijvoorbeeld een korte biografie gegeven van Joseph Willem Kolkman (1896-1944). Deze journalist, die voor de oorlog werkte in Frankrijk, wist tijdens de oorlog in zijn hoedanigheid van Nederlands consul in Frankrijk, honderden vluchtelingen uit Nederland te voorzien van valse papieren, waardoor zij in staat waren om de Spaanse grens over te steken om bezet Europa te ontvluchten.

De eerste fase van de vlucht van Wim Kuijpers verliep zeer voorspoedig. Binnen drie dagen slaagde hij er al in om de Zwitserse grens over te steken. In Zwitserland werd hij echter geïnterneerd. Hij werd ondergebracht in een werkkamp en kreeg geen toestemming om verder te reizen. In juli 1942 ontsnapte hij uit het Zwitserse interneringskamp en vluchtte hij naar Frankrijk.

Mede met behulp van de door Kolkman verstrekte documenten wist Kuijpers op 4 oktober de Spaanse grens te passeren. Vanuit Spanje maakte hij op 4 december 1942 per schip de oversteek naar Curaçao. In januari 1943 voer de Nederlander aan boord van een Noorse walvisvaarder naar Amerika. Vervolgens verbleef hij enkele maanden in Guelph (Ontario, Canada). Hier diende hij in het Nederlands garnizoen en kreeg hij zijn eerste militaire training. Ook bracht hij tijdens zijn verblijf in Canada een bezoek aan prinses Juliana.

In april 1943 maakte Kuijpers de oversteek van Canada naar Engeland. In Engeland koos hij ervoor om te dienen als boordschutter in een geallieerde bommenwerper. Nadat hij de training tot airgunner succesvol had afgerond op de Airgunnery School in Morpeth, werd hij ingedeeld bij het 320 (Dutch) Squadron. Hij werd airgunner op een B-25 Mitchell bommenwerper.

Op 20 december 1943 maakte de Engelandvaarder zijn eerste operationele vlucht. Vanaf de bases Lasham en Dunsfold vloog hij in de komende maanden meer dan 20 missies, voornamelijk boven Frankrijk. Zijn fatale laatste vlucht vond plaats op 20 maart 1944. Tijdens een operatie gericht tegen een V1-installatie werd zijn Mitchell bommenwerper in de buurt van Amiens geraakt door Duits luchtafweergeschut. Het vliegtuig kwam in een spiraalvlucht terecht en stortte neer. Geen van de vier bemanningsleden overleefde de crash. Wim Kuijpers was 26 jaar oud. Hij was een paar maanden getrouwd en zijn vrouw verwachtte enkele maanden later haar eerste kind.

De eerder geschreven afscheidsbrief die na de dood van de Engelandvaarder aan zijn Engelse vrouw werd bezorgd, is opgenomen in het boek. De brief is emotioneel en zeer indrukwekkend. “If my country needs my life, I will give it”, zo schreef Kuijpers. “It will help my good family to come out of the hands of the huns.”

Ondanks zijn vrij geringe schoolopleiding toont Wim Kuijpers aan dat hij een goed schrijver was. Alles wat hij meemaakte is op een nauwgezette, nuchtere, soms wat ironische toon beschreven. De Engelandvaarder slaagt er in om een goed uitgewerkt beeld te geven van zijn leven in onder meer een Zwitsers interneringskamp, een dorp in Frankrijk en de Canadese garnizoensstad Guelph. De al eerder genoemde bijlagen zijn ook erg interessant en informatief, al wordt er soms misschien wel wat al te diep op een thema ingegaan. Zo wordt er bijvoorbeeld een beschrijving gegeven van de Duitse reder Thor; dit is een boeiend onderwerp, maar het heeft weinig met het verhaal van Kuijpers te maken. Het feit dat er in de bijlage af en toe wat te veel wordt uitgeweid vormt echter geen minpunt voor het boek.

Het boek “Als ik ooit nog thuis kom” is een aanrader voor iedereen die geïnteresseerd is in de Tweede Wereldoorlog en vooral voor diegenen die geïnteresseerd zijn in de belevenissen van Engelandvaarders. Wim Kuijpers is een goed waarnemer en schrijver en zijn dagboekaantekeningen lezen daardoor erg prettig. De dagboekschrijver slaagt er in om een goed en indringend beeld te schetsen van zijn ervaringen tijdens zijn vlucht door bijna half Europa en van zijn dienst in het 320 Squadron. De bijlagen bij elk hoofdstuk van het boek vormen een goede aanvulling.

Beoordeling: Zeer goed

Informatie

Artikel door:
Wesley Dankers
Geplaatst op:
27-10-2011
Laatst gewijzigd:
05-11-2011
Feedback?
Stuur het in!

Afbeeldingen