TracesOfWar heeft uw hulp nodig! Elke euro die u bijdraagt steunt enorm in het voortbestaan van deze website. Ga naar stiwot.nl en doneer!

La Vita È Bella

Titel: La Vita È Bella (Life Is Beautiful)
Acteurs: Roberto Benigni (Guido Orefice), Nicoletta Braschi (Dora), Giustino Durano (Oom Orefice), Horst Buchholz (Dr. Lessing), Giorgio Cantarini (Giosué Orefice) e.a.
Regisseur: Roberto Benigni
Uitgebracht: 1997
Verkrijgbaarheid: DVD met Nederlandstalige ondertiteling.
Bijzonderheden: Deze film werd zeer positief ontvangen door de media en bioscoopgangers. De film sleepte drie Oscars in de wacht en won de Grand prix du jury op het filmfestival in Cannes.
Omschrijving:

Samen met zijn vader, Guido Orefice, doet Giosué mee aan een spel. Een heel bijzonder spel dat plaatsvindt op een bijzondere locatie. Mensen staan in lange rijen om te wachten totdat ze naar binnen mogen om deel te kunnen nemen aan dit spel. Mannen en vrouwen worden van elkaar gescheiden en de oom van Giosué wordt ingedeeld in een ander team. Op de plek waar het spel zich afspeelt hebben Giosué en zijn vader twee éénpersoons bedden gereserveerd en helaas hebben ze bij aankomst net het eten - brood met jam - gemist. Een schreeuwende man in uniform geeft de regels in een vreemde taal die vader Orefice prima weet te vertalen. Het is de bedoeling dat iedereen in het kamp punten verzameld door te doen wat de gemene brullende kerels hen opdragen. Ook door je langdurig te verstoppen weet je punten binnen te halen. Punten verlies je als je begint te huilen, wanneer je naar mama wilt en als je honger hebt. Degene die als eerste 1000 punten verzameld heeft is de winnaar van het spel. De hoofdprijs is een splinternieuwe echte tank. Een prijs die uiteraard iedereen die deelneemt aan het spel wil winnen.

Degene die tussen de regels door leest, zal misschien begrepen hebben dat de bovenstaande beschrijving het leven in een concentratiekamp betreft. Het is de wijze waarop de hoofdpersoon in deze film aan zijn zoon uitleg wil geven over de plek waar ze terechtgekomen zijn. Maar bovenal is het een poging om hem moed en overlevingskracht in te praten. De oom van Giosué is te oud om te werken en wordt gedeporteerd naar een vernietigingskamp, de man met broodjes met jam komt nooit langs, de gemene brullende kerels zijn Duitse kampbewakers en uiteraard bestaat de tank slechts in de fantasie van een klein jongetje. Kortom: samen met zijn vader moet Giosué zien te overleven in een concentratiekamp van de nazi's. Een oord waar kinderen uiteraard niet thuis horen en dat is dan ook de reden dat Giosué zich verborgen moet houden voor de kampbewakers. Van een beangstigende plek van honger, verdriet en ellende weet Guido een vrolijke wereld te creëren waarin alles draait om één ding: het winnen van een tank. Of met andere woorden: overleven.

Het spel dat de vreselijke omstandigheden in een concentratiekamp moet verhullen is fenomenaal verfilmd door de Italiaanse komiek Roberto Benigni in “La Vita È Bella”. Maar deze klunzige Italiaanse ‘Mr. Bean’ is niet alleen de regisseur van deze film, hij speelt namelijk ook de hoofdrol als Guido Orefice. Met zijn fantastische mimiek en even schitterende lichaamstaal vertokt hij de rol van de positief ingestelde Guido op meesterlijke wijze. Alhoewel de holocaust een zeer tragisch onderwerp is om te verfilmen, slaagt Benigni met zijn uitstekende gevoel voor humor en zijn zeer grappige verschijning er toch in om een zeer vrolijke indruk te maken op de kijker. Een uitstekend voorbeeld van hoe komedie en tragedie in deze film samenkomen is het moment waarop een autoritaire Duitse bewaker het kampreglement komt overbrengen aan de zojuist aangekomen gevangenen. Terwijl Guido geen woord Duits spreekt, meldt hij zich toch aan om de woorden van de Duitser te vertalen. Een angstaanjagende zin als “Sabotage wordt met de dood bestraft. Executies vinden plaats op het binnenterrein met een nekschot.”, weet Guido te vertalen als: “De koploper wordt dagelijks via de luidsprekers bekend gemaakt. Degene met de minste punten krijgt een bord met 'ezel' op z'n rug.” Aan het eind van het betoog van de Duitse bewaker worden zijn woorden zelfs zo vertaald dat de toeschouwers moeten aanhoren dat men niet hoeft te vragen om lolly's. Deze zijn namelijk allemaal al door de kampbewakers opgegeten...

Niet alleen Robert Benigni zet een fantastische rol neer, want ook de kleine Giorgio Cantarini speelt zijn rol als het zoontje van Guido zeer overtuigend. Met zijn grote vragende ogen en kinderlijk enthousiasme verbeeldt hij de onwetendheid en naïviteit van een kind. Een kind dat gelooft in de woorden van zijn vader, ook al ziet hij om zich heen dingen gebeuren die zijn voorstellingsvermogen te boven gaan. Terwijl wij ons als kijker bewust zijn van het werkelijke doel van het verblijf van vader en zoon in het kamp, blijft Giosué enthousiast door de aanmoedigingen en het enthousiasme van zijn vader. Het winnen van een tank is de ultieme droom van de kleine jongen en mogelijk zal deze droom in vervulling komen, zoals zijn vader hem blijft voorhouden. Of het spel met als hoofdprijs de tank vader en zoon Orefice in leven kan houden is uiteraard een zeer onzekere factor in deze film.

Met “La Vita È Bella” is Roberto Benigni erin geslaagd om een zeer tragische familietragedie over de holocaust om te vormen tot een komisch, opwekkend en ontroerend spektakel. Een spektakel waarin de schoonheid van het leven, zoals de titel ook al aangeeft, centraal staat. Want ondanks alle ellende en narigheid is het leven volgens deze film mooi en heeft de mens de kracht om zelfs in de meest barre omstandigheden positief te blijven denken. Een levensvisie die weliswaar erg bewonderenswaardig is, maar misschien niet enorm realistisch. Weinig mensen in de kampen van de nazi's zullen zich even opgewekt hebben opgesteld als de fictieve hoofdpersoon in deze film. Dat het leven na de concentratiekampen voor velen echter weer mooi kon worden, is echter een feit. In ieder geval weet Benigni zijn kijkers zeker te overtuigen van de enorme kracht van humor. Iemand die de verschrikkingen van een concentratiekamp op zeer komische, maar op uiterst respectvolle wijze weet te verfilmen, laat zien dat humor niet alleen bedoelt is om mensen te laten lachen, maar ook om angsten te doen verdwijnen en hoop en positivisme te doen overwinnen. “La Vita È Bella” is daarom een creatieve prestatie van zeer hoog niveau. Een vrolijk lichtpuntje in de duisternis van de vele tragische, bedroevende en gruwelijke speelfilms over de holocaust.
Beoordeling: (Een film waarin komedie en tragedie op fantastische wijze samenkomen)

Informatie

Artikel door:
Kevin Prenger
Geplaatst op:
04-05-2005
Laatst gewijzigd:
23-07-2009

Afbeeldingen