TracesOfWar heeft uw hulp nodig! Elke euro die u bijdraagt steunt enorm in het voortbestaan van deze website. Ga naar stiwot.nl en doneer!

In het volle licht

Titel:In het volle licht - Van de Holocaust naar het concertpodium
Schrijver:Ben-Or, N.
Uitgever:Omniboek
Uitgebracht:2019
Pagina's:224
ISBN:9789401915694
Omschrijving:

De Joodse pianiste Nelly Ben-Or wordt in 1933 geboren in de Poolse stad Lwow, die toen bekend stond onder de naam Lviv. De stad is een metropool met een universiteit en meer dan vijfenveertig synagogen. Er wonen meer dan driehonderdduizend mensen waarvan een derde deel Joods is. Na het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog in september 1939 groeit het aandeel Joden in Lemberg (zoals de Duitsers het nu noemen) tot meer dan honderdzestigduizend. Deze Joden worden in 1941 afgezonderd in het getto van Lemberg.

Nelly heeft al van dichtbij meegemaakt wat antisemitisme inhield. Antisemitisme was ook niet iets wat de nazi’s introduceerden, het was er al lang voor die tijd. De nazi’s organiseerden dit (latente) antisemitisme tot een ware Jodenvervolging, met als resultaat dat Nelly en haar familie gedwongen genoegen moesten nemen met zeer beperkte woonruimte in het getto.

De Joden van Lemberg worden vanuit het getto weggevoerd naar concentratiekampen. Slechts een paar duizend van hen weten te overleven. Nelly weet al eerder met valse papieren vanuit het getto te ontsnappen en te vluchten naar Warschau, alwaar haar moeder als huishoudster werk zoekt bij rijke Poolse gezinnen. Natuurlijk verzwijgt zij het feit dat zij Joods is, maar toch kwam het voor dat het ontdekt werd en dan moesten Nelly en haar moeder weer op zoek naar een ander gezin, telkens in doodsangst verkerend.

Nelly’s moeder vindt een baan bij een Pools gezin dat hen liefdevol opneemt. Ondanks dat het gevaar op de loer ligt dat zij verraden zouden kunnen worden, neemt Nelly zelfs pianolessen. Nelly had op vijfjarige leeftijd namelijk al ontdekt dat zij muzikaal talent had. Voor de oorlog had zij al pianolessen, maar dat was gestopt op het moment dat zij naar het getto moest. Uiteindelijk weten Nelly, haar zus en haar moeder de Holocaust te overleven. De rest van de familie wordt door de nazi’s vermoord.

Na de oorlog probeert Nelly carrière te maken als pianiste. Met succes. Haar privéleven kan echter omschreven worden als een zoektocht naar rust, bezinning en de ware liefde. De traumatische ervaringen van de oorlog kan Nelly moeilijk loslaten en belasten haar ook psychisch. Jarenlang is zij op zoek naar haar vader (die vermoord is door de nazi’s) en naar het huis van haar gelukkige jeugd. Het vormde een centraal thema in haar leven, verweven met de diepe behoefte om muziek te maken. Onder andere door psychotherapie weet zij uiteindelijk de balans in haar leven terug te vinden.

Het boek van Nelly Ben-Or is veel meer een beschrijving van een zoektocht naar een ware identiteit dan een autobiografie. Ben-Or beschrijft de traumatische gebeurtenissen tijdens de oorlog, maar gaat veel meer in op de interne navorsing die zij na de oorlog heeft moeten maken. En hoewel die tocht heel veel te maken heeft met de trauma’s van de oorlog en het verlies van haar vader zullen er lezers zijn die dit boek geen typisch boek over de Tweede Wereldoorlog vinden.

Ben-Or neemt de lezer in het eerste gedeelte (de periode vóór en tijdens de oorlog) op prettig leesbare wijze mee in haar geschiedenis. Het tweede gedeelte over de periode ná de oorlog is veel meer een verzameling overpeinzingen met hier en daar wat aangehaalde life-events. Toch hoort dit boek op het lijstje van belangrijke verhalen van overlevenden van de Holocaust.

Beoordeling: Goed

Informatie

Artikel door:
John Smeets
Geplaatst op:
05-10-2019
Laatst gewijzigd:
31-12-2019
Feedback?
Stuur het in!

Afbeeldingen