TracesOfWar heeft uw hulp nodig! Elke euro die u bijdraagt steunt enorm in het voortbestaan van deze website. Ga naar stiwot.nl en doneer!

Hitlers Berlijn 1933-1945

Titel: Hitlers Berlijn
Auteur: dr. H. van Capelle en dr A.P. van de Bovenkamp
Uitgever: Verba
Uitgebracht: 2006
Pagina's 239
ISBN: 9055137154
Omschrijving:

In Hitlers Berlijn was de nieuwe Rijkskanselarij waarschijnlijk het meest imposante gebouw. Het door Albert Speer ontworpen gebouw besloeg een lengte van maar liefst 420 meter en telde meer dan 400 kamers. Kosten noch moeite waren door Speer bespaard om een onderkomen te bouwen dat representatief was voor de macht van zijn Führer. Hitlers residentie was namelijk vooral bedoeld om te imponeren. Staatsgasten en andere hoge bezoekers betraden het gebouw via een reusachtige bronzen deur waarboven de nazi-adelaar met het hakenkruis in zijn klauwen troonde. Aan weerskanten van de ingang stonden twee kolossale bronzen beelden van gespierde mannen die de kracht van de partij en de Wehrmacht symboliseerden. Eenmaal binnengekomen moet vooral de 146 meter lange gang, met een spiegelglad gepolijste marmeren vloer, menig bezoeker hebben benauwd. In Hitlers werkkamer, met een oppervlak van 400 vierkante meter, een hoogte van 4,5 meter en wanden van kostbaar rood Oostenrijks marmer, zal zelfs de meest verwaande diplomaat of nazi-bons zich nietig gevoeld hebben.

Nu, meer dan zestig jaar na de ondergang van het Derde Rijk, is er op de locatie van de nieuwe Rijkskanselarij niks meer terug te vinden van het kolossale gebouw dat van 1939 tot 1945 een enorme stempel drukte op het aanzicht van de Rijkshoofdstad. Enkel een kleine verhoging verhult de locatie van de Führerbunker, Hitlers onderkomen onder de nieuwe Rijkskanselarij waar hij tijdens de slag om Berlijn verbleef en uiteindelijk zelfmoord zou plegen. Ook andere nazi-gebouwen werden na de oorlog afgebroken, zoals het beruchte hoofdkwartier van de Gestapo aan de Prinz-Albrecht-strasse. Enkele gebouwen herinneren daarentegen nog steeds aan het verleden van Berlijn als hoofdstad van het Derde Rijk. Zo is het huidige Ministerie van Economie ondergebracht in het voormalige gebouw van Hermann Görings Ministerie van Luchtvaart. Indertijd behoorde dit gebouw met zijn 2.000 kamers tot de grootste gebouwen ter wereld.

In "Hitlers Berlijn 1933-1945" wordt door dr. H. van Capelle en dr. A.P. van de Bovenkamp een beeld geschetst van Berlijn als regeringszetel van het Derde Rijk. Veel aandacht wordt besteed aan de woon- en werkonderkomens in de Rijkshoofdstad van Hitler en zijn meest belangrijke medewerkers. In aparte hoofdstukken over propagandaminister Joseph Goebbels en Rijksmaarschalk Hermann Göring komen we niet alleen veel te weten over hun onderkomens, maar wordt tegelijk een beschrijving gegeven van hun persoonlijkheid en positie in nazi-Duitsland. De persoonlijkheid en functie van Heinrich Himmler wordt kort beschreven in een hoofdstuk over de gebouwen en de geschiedenis van de SS, de SD en de Gestapo. Albert Speer wordt in een apart hoofdstuk besproken. Hierin wordt zijn rol als minister van Bewapening en Oorlogsproductie beschreven. Ook de arrogante minster van Buitenlandse Zaken, Joachim von Ribbentrop, passeert de revue in een uitgebreid hoofdstuk over de diplomatie van nazi-Duitsland.

Van Capelle en Van de Bovenkamp besteden ook enige aandacht aan onderwerpen die minder samenhangen met het werk en leven van de nazi-bonzen in Berlijn. Zo behandelen ze in een apart hoofdstuk de Olympische Spelen van 1936 die plaatsvonden in de Duitse hoofdstad. Ook is een hoofdstuk opgenomen over de geallieerde bombardementen die het leven in Berlijn tot een ware hel maakten voor de burgers. De algemene geschiedenis van het Derde Rijk en de Tweede Wereldoorlog lopen als een rode draad door het boek. Elk hoofdstuk is uitgebreid aangevuld met bekende en minder bekende foto’s, soms in kleur of paginagroot. Tevens zijn enkele plattegronden (in kleur) opgenomen, namelijk van het stadscentrum, de oude en nieuwe Rijkskanselarij en de Führerbunker.

Enigszins jammer is dat in het boek de nadruk ligt op Berlijn als regeringshoofdstad en dat het burgerleven nauwelijks beschreven wordt. Eigenlijk vormt het hoofdstuk over de geallieerde bombardementen hierop de enige uitzondering. Juist omdat er relatief gezien nog niet zoveel geschreven is over het dagelijkse leven in Berlijn en er al duizenden boeken zijn geschreven over de nazi-kopstukken had dit van toegevoegde waarde kunnen zijn in dit boek. De schrijvers hadden bijvoorbeeld enkele burgers kunnen interviewen die de opkomst en ondergang van Hitler in Berlijn meemaakten. Onverwacht is de door de auteurs gekozen invalshoek overigens niet, want ook in hun eerdere boeken beschreven ze het Derde Rijk vanuit het perspectief van haar leiders. In "De Berghof - Hitlers verborgen machtscentrum" beschreef het auteursduo Hitlers tweede machtscentrum in Berchtesgaden. Dit boek werd op dezelfde manier opgezet als "Hitlers Berlijn 1933-1945". "Hitlers Handlangers" is anders van opzet. Het bevat biografieën van de belangrijkste personen in het Derde Rijk.

"Hitlers Berlijn 1933-1945" is een prettig leesbaar boek waarin de geschiedenis van het Derde Rijk vanuit het perspectief van de regeringszetel in Berlijn duidelijk beschreven is. Het boek is het beste te bestempelen als populair wetenschappelijk. Het boek is weliswaar aantrekkelijk geschreven voor een groot publiek, maar gelukkig ontbreekt een degelijke bronvermelding niet en valt er weinig aan te merken op de beschreven informatie. Wat daarentegen wel stoort is dat er in de tekst soms veelvuldig feiten herhaald worden. In het hoofdstuk over de SS, SD en Gestapo moeten we bijvoorbeeld meerdere malen vernemen dat Himmler de functie van Reichsführer-SS en chef van de Duitse politie bekleedde. Ook is het jammer dat er in het boek enkele zinnen niet goed lopen en dat er een paar kleine typfoutjes zijn gemaakt. Dit beïnvloedt het eindoordeel over het boek niet zozeer, maar is wel enigszins teleurstellend voor een boek dat verder keurig verzorgd is.

Dit nieuwste boek van het schrijversduo is vooral interessant voor jongere lezers en voor diegenen die nog niet zo bekend zijn met deze periode uit de geschiedenis. Door de vele indrukwekkende foto’s en de beschrijvingen van de verschillende imposante bouwwerken zullen echter ook de lezers met wat meer achtergrondkennis over het Derde Rijk dit boek kunnen waarderen. Verwacht geen baanbrekende wetenschappelijke studie of een veelomvattend standaardwerk, maar een zeer toegankelijk en rijk geïllustreerd boek waarin een goed onderbouwd beeld geschetst wordt van Hitlers machtscentrum in Berlijn.

Beoordeling: Goed

Informatie

Artikel door:
Kevin Prenger
Geplaatst op:
22-09-2006
Laatst gewijzigd:
11-03-2014
Feedback?
Stuur het in!

Afbeeldingen