TracesOfWar heeft uw hulp nodig! Elke euro die u bijdraagt steunt enorm in het voortbestaan van deze website. Ga naar stiwot.nl en doneer!

De laatste getuige

Titel:De laatste getuige - Hoe ik Breendonk en Buchenwald overleefde
Schrijver:Boeckmans, L. & Serrien, P.
Uitgever:Horizon
Uitgebracht:2918
Pagina's:220
Taal:Nederlands
ISBN:9789492958525
Omschrijving:

Louis Boeckmans (1923) maakt als 16-jarige de Duitse inval van 10 mei 1940 in België mee en wordt nog voor de Belgische capitulatie opgeroepen om dienst te gaan doen in het Belgische reserveleger. Hij meldt zich voor de militaire dienst en dan volgt een voettocht door België en Noord-Frankrijk. Na een zwerftocht van drie weken is hij weer terug in zijn woonplaats Tessenderlo. Voor de oorlog had hij een baan in de plaatselijke chemische fabriek en na de zwerftocht pakt hij die betrekking weer op. Op een dag in april 1942 gaat het mis en volgen er op de fabriek enkele explosies. Veel doden en gewonden en schade zijn het gevolg, maar Louis overleeft het.

Na deze ramp raakt Louis betrokken bij het verzet. Hij maakt enkele tochten in bezet gebied en spioneert in de Belgische en Franse kuststrook met allerlei valse papieren. Van zijn bevindingen maakt hij rapportages die worden doorgespeeld aan de geallieerden in Londen. Ook is hij actief met wapendroppings en het verzorgen van ontsnapte Duitse gevangenen. In de zomer van 1942 verricht hij enkele weken arbeid op het Franse platteland. Vanaf het einde van 1942 duikt hij onder in Hulst omdat zijn verzetswerk veel risico’s met zich mee brengt.

In maart 1944 komt de oproep tot tewerkstelling in Duitsland. Bij een kort bezoek aan zijn ouders in april 1944 wordt hij verraden en door de SS opgepakt en overgebracht naar de beruchte kamp in fort Breendonk. Daar wordt hij blootgesteld aan lichamelijke en psychische mishandelingen. Dan volgt in augustus 1944 zijn transport naar het concentratiekamp Buchenwald. Daar aangekomen wordt hij algauw overgeplaatst naar concentratiekamp Blankenburg in het Duitse Harzgebied. Een jaar van overleven onder erbarmelijke omstandigheden volgt. Treffend is hoe de dagelijkse waanzin van het martelen en moorden is beschreven. Alsof je als getuige het zo voor je ogen ziet gebeuren. Vele bekenden van Boeckmans overleven het niet.

Uiteindelijk wordt Louis (met zijn broer Jef die samen met hem is opgepakt en al die tijd bij hem is) in april 1945 op dodenmars gezonden. Vanwege de opmars van de westerse geallieerden en de Sovjets worden Duitse kampen ontruimd. Bijna vier weken duurt de tocht, te voet en per schip, van Zuid-Duitsland naar het noorden van het land. Onder erbarmelijke omstandigheden worden Louis en Jef daar door het Zweedse Rode Kruis overgenomen van de Duitsers.

Na de overtocht naar Zweden en de verpleging en het aansterken aldaar vindt dan uiteindelijk in juli 1945 de terugreis naar België plaats. De gedachten aan zijn jeugdliefde hebben Louis door de verschrikkingen heen geholpen en hij vraagt haar ten huwelijk. Ook zij heeft geleden onder de Duitse bezetting. Tijdens hun leven samen wordt er niet gesproken over de oorlog. Na het overlijden van zijn vrouw verandert dat en deelt Louis zijn verhaal. Dat wordt opgeschreven door de eveneens uit België afkomstige schrijver en historicus Pieter Serrien (1985) die reeds zes boeken over de Eerste en Tweede Wereldoorlog op zijn naam heeft staan.

Een mooi onderdeel van dit boek zijn de vele foto’s en tekeningen die Louis’ verhaal en dat van anderen ondersteunen. Er zijn ook gedetailleerde routekaarten in het boek opgenomen die ook dienen als tijdslijn. Eén met de route van Louis in mei 1940 en één met zijn gedwongen reis door Duitsland, die goed in beeld brengt wat de dodenmars nu precies inhield. Het boek leest erg gemakkelijk, alhoewel sommige Belgische termen voor de Nederlandse lezer wat ongewoon overkomen. Op sommige plaatsen in het verhaal is door Pieter Serrien een aanvulling geplaatst met de juiste geschiedkundige context.

Zeker voor de gemiddelde Nederlandse lezer is het onderwerp van dit boek onbekend terrein: het wel en wee in België tijdens de Duitse bezetting. Het verzet is anders georganiseerd, de plaatsnamen zijn grotendeels onbekend en de taal en gewoonten zijn anders. Ook al zou je anders niet snel in de Belgische historie duiken, dit geweldige boek laat je inzien dat ook voor onze zuiderburen de oorlog ingrijpende gevolgen had. Niet alleen Nederland was immers bezet, ook elders gebeurden dezelfde dingen: terreurdaden, vervolging en verschrikkingen, maar ook verzet, heldendaden en het overleven.

Beoordeling: Uitstekend

Informatie

Artikel door:
Wijnand de Gelder
Geplaatst op:
23-06-2019
Laatst gewijzigd:
25-06-2019
Feedback?
Stuur het in!

Afbeeldingen