TracesOfWar heeft uw hulp nodig! Elke euro die u bijdraagt steunt enorm in het voortbestaan van deze website. Ga naar stiwot.nl en doneer!

Fokker G-1 'Le Faucheur'

Titel: Fokker G-1 'Le Faucheur'
Ondertitel: Jachtkruiser deel 1
Schrijver: F. Gerdesse, K. Kalkman, C. Oosterveen en W. Vredeling
Uitgever: Lanasta
Uitgebracht: augustus 2011
Pagina's: 248
ISBN: 9789086161102
Omschrijving:

De Fokker G-1 was bij de presentatie aan het publiek op de Parijse Salon van 1936 een sensatie en maakte grote indruk op het publiek. Een indruk die nog steeds merkbaar is als luchtvaartenthousiasten praten over dit vliegtuig. De tweemotorige Fokker G-1 had een dubbele staartboom met een fraai vormgegeven centrale gondel. Dit was geen nieuw concept, maar wel bijzonder goed uitgewerkt.

Nog voor de eerste vlucht stuurde Fokker de G-1 naar de 15e Salon de l`Aviation van 1936 in Parijs. Daar kreeg het direct een aantal bijnamen. De Fransen noemden het toestel ‘le Faucheur’ wat ‘de Maaier’ betekent. De Britten gaven het vliegtuig de naam ‘Grim Reaper’ wat overeenkomt met ‘Magere Hein’. De bijnamen van de buitenlandse pers verwezen naar de krachtige voorbewapening in de neus van de Fokker G-1. De als jachtkruiser aangeprezen nieuwe Fokker kon twee Madsen kanonnen van 23mm en twee Madsen mitrailleurs van 7,9mm of acht 7,9mm mitrailleurs in de neus herbergen en één 7,9mm mitrailleur in de geschutskoepel aan de achterzijde van de gondel. Door de constructie met de dubbele staartbomen kon de staartschutter zijn mitrailleur vrij bewegen. Verder kon het toestel een 400 kilogram zware bommenlast meevoeren.

Op 16 maart 1937 werd de eerste vlucht gemaakt met de Fokker G-1 X-2. Het prototype werd aangedreven door twee Hispano-Suiza 14-cilinder stermotoren. Voor de productie zou het toestel uitgerust worden met de meer betrouwbare Bristol Mercury VIII motoren. Een kleiner productiemodel werd uitgerust met Pratt & Witney Twin-Wasp SB-G4 motoren. De grotere toestellen met de Bristol Mercury motoren werden de Fokker G-1A of Mercury`s genoemd, de kleinere versie, vooral bedoeld als exportmodel, Fokker G-1B of Wasps.

Het Wapen der Militaire Luchtvaart (ML) bestelde 36 Fokker G-1A Mercury`s. Deze werden in 1939 afgeleverd en bleken in mei 1940, samen met de Fokker D.21 toestellen, de enige Nederlandse vliegtuigen te zijn die enigszins opgewassen waren tegen de Duitse jachtvliegtuigen. Een aantal Fokker G-1 toestellen werd op de grond door Duitse bommenwerpers en jachtvliegtuigen vernietigd maar de overgebleven G-1`s wisten in totaal 14 Duitse vliegtuigen uit de lucht te halen en enkele tientallen op de grond te vernietigen. Na de capitulatie werden 4 Mercury G-1`s door de Duitsers buitgemaakt die de toestellen gebruikten als lesvliegtuig.

Er was eveneens belangstelling voor de Fokker G-1 vanuit het buitenland. Er werden contracten voor levering afgesloten met Spanje (na afloop van de Spaanse Burgeroorlog werd het contract overgenomen door Estland), Denemarken en Zweden. Tevens werden er licenties verkocht aan Denemarken, Frankrijk en Hongarije. Door het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog werden de vliegtuigen niet geleverd of werden er geen definitieve orders geplaatst.

De vier auteurs van “Fokker G-1 ‘Le Faucheur”, Frits Gerdessen, Karel Kalkman, Cor Oostveen en Willem Vredeling, zijn allen actief verbonden aan de Stichting Fokker G-1. Sinds de oprichting in 1997 stelt de stichting zich ten doel het verzamelen, completeren en uitdragen van alles wat nog rest van de Fokker G-1. De stichting wil de complete geschiedenis van dit cultureel en industrieel erfgoed van de N.V. Nederlandsche Vliegtuigenfabriek Fokker bewaren voor het nageslacht.

In de jaren na de Tweede Wereldoorlog is er vreemd genoeg, naar verhouding, weinig geschreven over de Fokker G-1, wat toch een van de meest tot de verbeelding sprekende en herkenbare Nederlandse vliegtuigen was en nog steeds is. In 1970 werd een standaardwerk geschreven, door kolonel F.J. Molenaar, over de luchtverdediging in mei 1940 waarin het toestel genoemd wordt. Hugo Hooftman heeft er eind jaren `70 een boek aan gewijd en Bart van der Klaauw, de in 2005 op 84-jarige leeftijd overleden luchtvaartdeskundige, schreef er een Engelstalig Profile over. Ook Karel Mallan schreef in 1985 een boeiend boek waarin de Fokker G-1 een belangrijke rol speelde. Helaas bleken er in deze werken nog vele feiten te ontbreken en sommige zaken bleken zelfs onjuist te zijn. Medeauteur Frits Gerdessen heeft ooit een aanzet gemaakt voor een boekje over de Fokker G-1 dat door omstandigheden nooit is uitgegeven. Dit werk werd de basis van “Fokker G-1 ‘Le Faucheur”.

“Fokker G-1 ‘Le Faucheur” is volgens de auteurs geschreven om aan de lezer zoveel mogelijk kennis over te dragen over het wel en wee van de Fokker G-1. Hierbij worden in dit eerste deel onderwerpen behandeld zoals de ontwerpen van de verschillende modellen van de Fokker G-1, de buitenlandse belangstelling voor het toestel en de verschillende varianten die van het vliegtuig gebouwd werden of gebouwd zouden worden. In een nog te verschijnen tweede deel zal de operationele geschiedenis van de Fokker G-1 behandeld worden. Een grote valkuil voor de twee boeken zou een overvloed aan informatie en een te groot aantal details kunnen zijn. Te veel gegevens kunnen een lezer ontmoedigen om zich verder in het boek te verdiepen. Of zoals de auteurs zelf schrijven: “Het beschrijven van de Fokker G-1 is een hachelijke zaak: voor de één gaan we teveel in detail en voor de ander niet ver genoeg. Het zij zo; we hebben gestreefd naar volledigheid zonder ons altijd te verliezen in details”.

Dit statement van de auteurs gaat niet geheel op. Het is duidelijk dat zij gestreefd hebben naar volledigheid en perfectie, maar dit konden de schrijvers natuurlijk nooit doen zonder tot in de kleinste details te gaan. Niet alleen technische details, maar ook ontwerpdetails, wapenbeschrijvingen, kostprijzen en zelfs offertenummers. Dit is echter geen enkel bezwaar. Alhoewel het boek waarschijnlijk voor een beperkte doelgroep geschreven is zullen echte liefhebbers van militaire luchtvaart in het algemeen en die van de Fokker G-1 in het bijzonder, smullen van al die informatie. De meer neutrale lezer kan de vele details naast zich neerleggen en toch een heel duidelijk overzicht krijgen van de ontwikkelingen van de Fokker G-1. De vele mooie foto`s en overzichtelijke illustraties zullen alle lezers genoegen doen en misschien zelfs herinneringen oproepen. Zelfs aan de modelbouwer is gedacht door het toevoegen van meerdere aanzichten in kleur.

De auteurs van “Fokker G-1 ‘Le Faucheur” hebben een grote zorgvuldigheid betracht door niet zomaar allerlei informatie uit voorgaande publicaties over te nemen, maar hebben jarenlang onderzoek verricht op velerlei terreinen. Hierdoor mag de lezer er van uitgaan dat de informatie die gegeven wordt, klopt en niet op aannames of informatie van slecht ingelichte bronnen berust. Omdat geen enkel exemplaar van de Fokker G-1 de oorlog overleefd heeft zullen de liefhebbers van dit unieke toestel het moeten doen met de enige bestaande replica, die zich in het Militaire Luchtvaart Museum te Soesterberg bevindt, “Fokker G-1 ‘Le Faucheur” en de vervolguitgave van dit boek. Al met al helemaal geen slecht alternatief.

Beoordeling: Zeer goed

Informatie

Artikel door:
Peter Kimenai
Geplaatst op:
17-09-2011
Feedback?
Stuur het in!

Afbeeldingen