TracesOfWar heeft uw hulp nodig! Elke euro die u bijdraagt steunt enorm in het voortbestaan van deze website. Ga naar stiwot.nl en doneer!

Artikelen

Baedeker Raids op Britse steden
  • Artikel door Maurice Laarman
  • Geplaatst op 10 maart 2019

Baedeker Raids op Britse steden

Karl Baedeker begon in 1832 met het uitgeven van reisgidsen. Hij was niet de eerste die dat deed, maar zijn zorgvuldigheid en het opkomende toerisme zorgden ervoor dat zijn reisgidsen populair werden. Reizen en kennis maken met andere culturen staat in schril contrast met vernietigende bombardementen op steden. Toch zijn de reisgids en deze bombardementen met elkaar verbonden. Hoe is het zover gekomen?

Bombardement op Kassel, 27-28 augustus 1942
  • Artikel door Pieter Schlebaum
  • Geplaatst op 23 maart 2014

Bombardement op Kassel, 27-28 augustus 1942

Duitse steden zijn in de Tweede Wereldoorlog op grote schaal gebombardeerd door de geallieerde luchtmacht. De grootschalige bombardementen op Berlijn, Hamburg en met name het bombardement op Dresden zijn onder een groot publiek bekend. Maar evenzo andere steden hadden grote aanvallen te verduren. Zo ook Kassel, gelegen in het midden van Duitsland in de huidige deelstaat Hessen.

Bombardement op Keulen, 30-31 mei 1942
  • Artikel door Pieter Schlebaum
  • Geplaatst op 27 mei 2012

Bombardement op Keulen, 30-31 mei 1942

"De jachtvliegtuigen zijn onze redding, maar de bommenwerpers alleen zullen onze overwinning zijn", zo sprak de Engelse Prime-Minister Winston Churchill in 1940 over het Bomber Command van de Royal Air Force (R.A.F.). Met precisiebombardementen op industriële en militaire doelen moest de Duitse oorlogsmachine vitale schade worden toegebracht. Begin 1942 bleek echter dat de invloed van dit luchtmachtonderdeel op het oorlogsverloop veel kleiner was dan men had verwacht. Dus kwam er een nieuwe bevelhebber, met een nieuwe strategie: Air Chief Marshal Sir Arthur Harris. Hij pleitte voor de tactiek van ‘area-bombing’. Hierbij moesten niet alleen de industriële en militaire doelen worden aangevallen, maar ook het gehele stadsdeel er omheen. Harris wilde deze aanvallen ook uitvoeren op grotere schaal, met meer dan duizend vliegtuigen. De eerste ‘Thousand-Bomber Raid’ vond plaats in de nacht van 30 op 31 mei 1942. Deze aanval op Keulen kreeg de codenaam Operatie Millennium.

Bombardement op Le Creusot, 17 oktober 1942
  • Artikel door Pieter Schlebaum
  • Geplaatst op 14 augustus 2013

Bombardement op Le Creusot, 17 oktober 1942

Bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog voerde RAF Bomber Command regelmatig operaties bij daglicht uit. Al snel bleek echter dat de Britse lichte bommenwerpers bijzonder kwetsbaar waren op klaarlichte dag. Ze waren goed zichtbaar voor de vijand en niet in staat zichzelf te verdedigen tegen de snelle, wendbare en goed bewapende Duitse jagers. De verliezen waren dan ook groot tijdens deze operaties. Men koos vervolgens voor de dekking van de duisternis bij grootschalige bombardementen. Bomber Command voerde daarna nog slechts enkele grote operaties bij daglicht uit. Een missie die hierbij vooral in het oog springt is het bombardement op de fabrieken van Schneider in Le Creusot in de Franse regio Bourgondië. Voor deze gewaagde operatie, die plaatsvond op 17 oktober 1942, moesten 94 Lancaster bommenwerpers tot diep in het vijandelijke luchtruim binnendringen en dit op klaarlichte dag.

Doolittle Raid
  • Artikel door Peter Kimenai
  • Geplaatst op 14 december 2011

Doolittle Raid

De Japanse verrassingsaanval op Pearl Harbor, op 7 december 1941, was niet alleen een schok voor de Amerikanen. Ook voor hun bondgenoten was de tactisch geslaagde luchtaanval op de slagschepen in de Amerikaanse basis in Hawaï een morele klap. Dit werd alleen maar versterkt door de snelle opeenvolgende Japanse overwinningen in de daaropvolgende maanden. In een ongelooflijk hoog tempo veroverden de Japanners geallieerd grondgebied zich uitstrekkend van Birma, Singapore en Nederlands Oost-Indië tot eilanden in Polynesië. Om het moreel te verbeteren vroeg president Franklin Delano Roosevelt, reeds twee weken na de aanval op Pearl Harbor, aan zijn hoogste stafofficieren, General George C. Marshall, General Henry H. Arnold en Admiral Ernest J. King, om een manier te bedenken hoe de Verenigde Staten een aanval konden doen op Japan zelf en wel zo snel mogelijk. Hoewel de stafofficieren zelf niets liever zouden doen, leek een aanval op Japan op dat moment onmogelijk.

Heroïsche strijd van de tanker Ondina en HMIS Bengal
  • Artikel door Peter Kimenai
  • Geplaatst op 9 november 2012

Heroïsche strijd van de tanker Ondina en HMIS Bengal

Zelden zal een ongelijke strijd, zoals die tussen de Nederlandse tanker Ondina, geëscorteerd door het Brits Indiase korvet HMIS Bengal, en twee zwaar bewapende Japanse hulpkruisers, een dergelijke onverwachte uitkomst hebben gehad. Eén van de Japanse raiders werd tot zinken gebracht en de twee geallieerde schepen bereikten ondanks alles een veilige haven. De heroïsche strijd van de Ondina en de Bengal baarde al tijdens de Tweede Wereldoorlog het nodige aanzien en is tot op heden een voorbeeld van moed en doorzettingsvermogen van zowel koopvaardijers als militaire zeelieden.

Ironbottom Sound
  • Artikel door Peter Kimenai
  • Geplaatst op 1 november 2022

Ironbottom Sound

Van 7 augustus 1942 tot 7 februari 1943 woedde in de Pacific de Slag om Guadalcanal. De Japanse strijdkrachten waren halverwege 1942 bezig om een verdedigingsgordel rond de door hen veroverde gebieden in de Pacific op te bouwen. Hiertoe veroverden zij eilanden waar vliegvelden en havenfaciliteiten aangelegd konden worden. De verovering van Midway voor dit doel werd door de US Navy, de Amerikaanse marine, verijdeld tijdens de Slag om Midway. Dit was de eerste zeeslag in de Pacific die door de Amerikanen gewonnen werd en deze wordt vaak gezien als het kantelpunt in de strijd in de Pacific. Maar de Amerikaanse overwinning van de Slag om Guadalcanal, die zowel in de lucht, op zee en op land uitgevochten werd, zou uiteindelijk de echte omslag worden van de slag om de Pacific.

Japanse luchtaanval op Broome
  • Artikel door Peter Kimenai
  • Geplaatst op 10 januari 2010

Japanse luchtaanval op Broome

Na de Japanse aanval op Pearl Harbor, op 7 december 1941, brak ook in het Verre Oosten de Tweede Wereldoorlog uit. In de eerste maanden van 1942 rukten de Japanners steeds verder op in Azië. De geallieerden konden niet voorkomen dat delen van China en Europese en Amerikaanse koloniën bezet werden door de keizerlijke Japanse troepen die werden ondersteund door hun efficiënte luchtmacht en marine. Eind februari 1942 was de verwachting dat de Japanners binnen een week Java zouden aanvallen. De Japanners wilden Java, net als de rest van Nederlands Oost-Indië, onder controle krijgen omdat zij de aardolie, die in de Nederlandse kolonie gewonnen en verwerkt werd, hard nodig hadden om hun oorlogsmachine draaiende te houden. De verwachting werd bewaarheid toen in de nacht van 27 op 28 februari tijdens de Slag in de Javazee de Koninklijke Marine haar zwaarste verliezen leed en schout-bij-nacht Karel Doorman met zijn eskader ten onder ging. Alle belangrijke Nederlandse oorlogsschepen gingen hierbij verloren waaronder Doormans vlaggenschip Hr. Ms. De Ruyter.

Laconia-incident
  • Artikel door Peter Kimenai
  • Geplaatst op 30 juni 2011

Laconia-incident

Op 9 april 1921 liep bij de werf van Swan, Hunter & Wigham Richardson Ltd., te Wallsend-on-Tyne, Oost-Engeland, het nieuwe oceaanlijnschip Laconia van stapel. Dit luxe passagiers- en pakketschip werd gebouwd voor de Cunard Line ter vervanging van de oude Laconia die tijdens de Eerste Wereldoorlog tot zinken was gebracht door een Duitse onderzeeboot. Het 19.695 ton grote en 183 meter lange schip was afgebouwd in januari 1922 en werd Royal Mail Steamer (RMS) Laconia genoemd. Het was het derde Scythia-class schip in een serie van vijf. De schepen van de Cunard Line waren gestationeerd in Liverpool. Vanaf 25 mei van datzelfde jaar ondernam het nieuwe schip haar eerste oceaanreis die haar van Southampton naar New York zou brengen. Geheel volgens de traditie van de Cunard Line maakte de Laconia een wereldreis die in januari 1923 begon en 130 dagen zou duren. Voor vlagvertoon werden tijdens de reis 22 havens aangedaan.

Odyssee en ondergang van de Ombilin
  • Artikel door Peter Kimenai
  • Geplaatst op 2 maart 2016

Odyssee en ondergang van de Ombilin

Op 12 december 1942 werd het stoomschip Ombilin van de Nederlandse Paketvaart Maatschappij, na een langdurige en avontuurlijke reis, getorpedeerd door de Italiaanse onderzeeboot Enrico Tazzoli.

Ondergang van konvooi PQ-17
  • Artikel door Peter Kimenai
  • Geplaatst op 14 januari 2020

Ondergang van konvooi PQ-17

De koopvaardijschepen die konvooi PQ-17 zouden gaan vormen, kwamen eind juni 1942 samen in de Hvalfjord, IJsland. De vloot bestond op 27 juni uit 35 schepen waarvan er 22 de Amerikaanse vlag voerden, acht de Britse, twee onder de Panamese vlag voeren, twee onder de Sovjetvlag terwijl in de mast van één schip de Nederlandse driekleur wapperde. Acht van de schepen waren nieuwe Liberty schepen. Dit was het grootste Arctische konvooi tot nu toe en in de ruimen en op de dekken lag en stond voor 700 miljoen Amerikaanse dollars aan oorlogsgoederen.

Ontsnapping van Hr. Ms. Abraham Crijnssen
  • Artikel door Peter Kimenai
  • Geplaatst op 3 januari 2010

Ontsnapping van Hr. Ms. Abraham Crijnssen

Begin maart 1942 was het duidelijk dat Java, als laatste bolwerk in Nederlands Oost-Indië, spoedig in handen van de Japanners zou vallen. De Slag in de Javazee was verloren en alle grotere Nederlandse oorlogsschepen waren verloren gegaan waaronder het Nederlandse vlaggenschip, de lichte kruiser Hr. Ms. De Ruyter (1936). De overgebleven kleinere schepen kregen de opdracht om uit te wijken naar Australië of Colombo of, als dit door een te kleine actieradius niet mogelijk was, ter plaatse het schip te vernietigen. Onder geen beding mocht een enkel schip in handen van de vijand vallen.

Ontsnappingspoging met Hr. Ms. Endeh
  • Artikel door Peter Kimenai
  • Geplaatst op 1 juni 2013

Ontsnappingspoging met Hr. Ms. Endeh

Op 1 maart 1942 ondernamen 24 officieren en manschappen van de Koninklijke Marine en de gemilitariseerde Gouvernements Marine een poging om van Java naar Australië te ontsnappen met de tot hulpmijnenveger omgebouwde politiekruiser Hr. Ms. Endeh. Elf van de opvarenden moesten dit avontuur met de dood bekopen en voor de overige dertien eindigde de ontsnappingspoging, na veel geleden ontberingen, in Japans krijgsgevangenschap.

Operatie DE: Slag om Tarakan, 11-12 januari 1942
  • Artikel door Wilco Vermeer
  • Geplaatst op 10 januari 2024

Operatie DE: Slag om Tarakan, 11-12 januari 1942

Op 10 januari 1942 verklaarde Japan formeel de oorlog aan het Koninkrijk der Nederlanden. Op 11 januari vielen Japanse troepen het Nederlands-Indische olie-eiland Tarakan, aan de noordoost kust van Borneo, binnen, als onderdeel van Operatie DE. Na een korte maar hevige strijd, werd het eiland op 12 januari door de Japanse troepen ingenomen. Het op diezelfde dag tot zinken brengen van twee Japanse mijnenvegers door Nederlands kustgeschut, leidde op 19 januari 1942 tot de moord op 215 krijgsgevangenen door de Japanners.

Operatie Frankton
  • Artikel door Rob van der Dussen
  • Geplaatst op 19 november 2007

Operatie Frankton

“De meest moeilijke en onstuimige aanval tot nu toe, gedaan door mannen van Combined Operations Command, is nooit zo moedig en fantastisch uitgevoerd als operatie Frankton.”

Operatie Pedestal
  • Artikel door Wesley Dankers
  • Geplaatst op 18 juli 2022

Operatie Pedestal

Malta heeft, mede vanwege zijn strategische ligging tussen het Europese en Afrikaanse continent, vanaf zijn vroegste geschiedenis te maken gehad met geweld van buitenaf. Waren dit in de oudheid en middeleeuwen achtereenvolgens Romeinen, Noormannen en Turken. In de Tweede Wereldoorlog trachtten de asmogendheden Duitsland en Italië het 316 vierkante kilometer metende eiland te onderwerpen. Midden 1942 was de situatie zeer precair en moest er iets gebeuren om het mediterrane fort te behouden voor de Brits/geallieerde zaak. Dit zou resulteren in een zware beproeving voor de Royal Navy en de geallieerde koopvaardijvloot.

Raid op Bruneval
  • Artikel door Hans Molier
  • Geplaatst op 19 februari 2003

Raid op Bruneval

: De overval op een Duits radiopeilstation bij Bruneval, even ten noorden van Le Havre, was een grootscheepse gecombineerde operatie van de Britten. Parachutisten werden gesteund en teruggebracht door de Royal Navy.

Raid op Saint-Nazaire
  • Artikel door Hans Molier
  • Geplaatst op 17 februari 2004

Raid op Saint-Nazaire

De overval op een Duits radiopeilstation bij Bruneval, even ten noorden van Le Havre, was een grootscheepse gecombineerde operatie van de Britten. Parachutisten werden gesteund en teruggebracht door de Royal Navy.

Sabotage van de zwaar waterproductie in Noorwegen
  • Artikel door Wesley Dankers
  • Geplaatst op 6 juni 2018

Sabotage van de zwaar waterproductie in Noorwegen

We waren niet op de hoogte van de productie van het zwaar water in Vemork. We waren er niet over geïnformeerd, dat de Duitsers zwaar water wilden gebruiken voor de ontwikkeling van een atoombom.

Slag bij Midway
  • Artikel door Peter Kimenai
  • Geplaatst op 10 maart 2012

Slag bij Midway

De Slag bij Midway, die tussen 3 en 7 juni 1942 uitgevochten werd door Amerikaanse en Japanse gevechtsvliegtuigen vanaf vliegdekschepen, was één van de belangrijkste zeeslagen van de Tweede Wereldoorlog. Dit was slechts zes maanden na de Japanse aanval op Pearl Harbor waarbij de Amerikaanse slagschepen van de US Pacific Fleet voor onbepaalde tijd werden uitgeschakeld. Na de nederlaag was het Amerikaanse moreel bijzonder laag. De Amerikanen waren aangeslagen en werden door de verrassende Japanse aanval op Hawaï meegezogen in de Tweede Wereldoorlog. Zij hadden een snelle overwinning nodig, maar zouden daar tot april 1942 op moeten wachten. Op 18 april van dat jaar voerde Lieutenant Colonel Doolittle, met 16 North American B-25 Mitchell bommenwerpers die opgestegen waren van het vliegdekschip USS Hornet (CV-8), succesvolle bombardementen uit op Tokyo en andere belangrijke Japanse steden. Hoewel de schade aan de steden in Japan bijzonder klein was, was de Doolittle Raid een enorme morele opsteker voor de Amerikanen.

Slag in de Koraalzee
  • Artikel door Peter Kimenai
  • Geplaatst op 16 januari 2012

Slag in de Koraalzee

De Slag in de Koraalzee, die van 4 tot 9 mei 1942 plaats vond en uitgevochten werd door de Keizerlijke Japanse Marine en de US Navy, bijgestaan door de Royal Australian Navy (RAN), was in meerdere opzichten een bijzondere gebeurtenis. Het was de eerste zeeslag in de geschiedenis die uitgevochten werd door alleen vliegdekschepen. De vliegdekschepen die betrokken waren bij de Slag in de Koraalzee hebben elkaar tijdens het gevecht niet te zien gekregen, wat eveneens nog nooit eerder gebeurd was. Bovendien was het een zeeslag waarbij beide partijen, vooral door onervarenheid, grove fouten begingen.

Slag om Guadalcanal
  • Artikel door Peter Kimenai
  • Geplaatst op 7 augustus 2021

Slag om Guadalcanal

Vele historici zien de Slag bij Midway, die van 3 tot 8 juni 1942 uitgevochten werd door Japanse en Amerikaanse vliegdekschepen, als het grote kantelpunt van de oorlog in de Pacific. De US Navy behaalde tijdens deze slag inderdaad haar eerste grote overwinning ten koste van de Japanse Keizerlijke Marine, maar de ommekeer was al ingezet met de Doolittle Raid en de Slag in de Koraalzee. Bovendien was de Japanse expansiedrift na Midway nog lang niet beteugeld. De Japanners gingen onverdroten door met het veroveren van eilanden in Micronesië en Melanesië. Ondanks dat de geallieerden de verovering van Nieuw Guinea hadden kunnen voorkomen, konden zij niet verhinderen dat de Japanners hun marinebasis in Rabaul op het eiland New Britain, nu een deel van Papoea Nieuw Guinea, enorm versterkten.

Slag om Stalingrad
  • Artikel door Auke de Vlieger
  • Geplaatst op 12 september 2005

Slag om Stalingrad

Dat de Duitsers de Sovjet-Unie zouden binnenvallen stond voor Adolf Hitler al lange tijd vast. Voor hem betekende oprukken naar het oosten Lebensraum voor de Duitsers. Hitler had dit idee in zijn politieke geschrift Mein Kampf al beschreven. In zijn ogen was Duitsland overbevolkt en had het volk meer land nodig. Het Lebensraum wilde hij in Polen en de Sovjet-Unie vinden. De Bolschewisten waren zijn aartsvijand, en hij zag de Sovjet-Unie daarom ook als een belangrijker doel dan Groot-Brittannië. De Duitsers verloren de slag om Groot-Brittannië, maar toch openden zij een nieuw front in het Oosten. Deze tweefronten-oorlog zou Duitsland later fataal worden.

Slag om Timor
  • Artikel door Peter Kimenai
  • Geplaatst op 15 december 2010

Slag om Timor

Het eiland Timor, ongeveer 700 kilometer ten noordwesten van het Australische Darwin, was in 1941 verdeeld tussen twee koloniale grootmachten. De oostelijke helft van het ruim 30.000 vierkante kilometer grote eiland was Portugees bezit en de westelijke helft behoorde tot Nederlands Oost-Indië. Vrijwel meteen na de Japanse aanval op Pearl Harbor, op 7 december 1941, besloten de geallieerden om het neutrale Portugese gedeelte te bezetten om te voorkomen dat de Japanners het in zouden nemen om er een bruggenhoofd te vestigen.