TracesOfWar heeft uw hulp nodig! Elke euro die u bijdraagt steunt enorm in het voortbestaan van deze website. Ga naar stiwot.nl en doneer!

T-34

Titel: T-34
Regisseur: Aleksey Sidorov
Acteurs: Onder andere Alexander Petrov, Irina Starshenbaum en Viktor Dobronravov
Uitgebracht: 2018 (4 juli 2019 Nederland)
Uitgever: Mars Media Entertainment, Amedia
Speelduur: 139 minuten
Omschrijving:

Over de iconische Sovjet T-34 tank zijn weinig speelfilms verschenen. Het Russische spektakelstuk 'T-34' (2018) is een actiefilm die historische feiten, actiescènes en speciale effecten combineert. Diepgaande conversaties of inhoudelijke diepgang zijn niet aanwezig: de film kan vooral bekeken worden om beter inzicht te krijgen in het claustrofobische interieur van tanks die tijdens de Tweede Wereldoorlog ingezet werden. De T-34 tank speelt de hoofdrol in de door de Russische staat goedgekeurde en gefinancierde film. Inhoudelijke diepgang terzijde: de speciale effecten in de film zijn levendig en soms realistisch nagemaakt. Zo zijn tankgevechten en enkele gebruikte munitiesoorten op het witte doek te zien.

De T-34-tank was in 1941 een van de belangrijkste wapens van het Rode Leger. De Duitse inval in de Sovjet-Unie op 22 juni 1941 zorgde voor een confrontatie tussen Duitse lichte en middelzware tanks en Sovjettanks. In de openingsscène van de film zijn die Duitse tanks te zien. Het gaat om de Panzerkampfwagen II (PzKpfw II), de Panzerkampfwagen III en de Panzerkampfwagen 38(t). Een geoefend oog ziet dat de Panzerkampfwagen III-voertuigen met 5 cm KwK 39 L/60-kanonnen uitgerust zijn. Zoals verschillende boeken en ooggetuigen bevestigen waren die tanks over het algemeen wat betreft vuurkracht en bepantsering minder sterk dan de eerste T-34-tanks. Tienduizenden Sovjettanks werden in 1941 snel door Duitse troepen vernietigd, waaronder T-34 tanks. Toch was de T-34 in staat veel Duitse antitankgranaten af te laten ketsen en was de bewapening (76,2mm geschut) in staat alle Duitse tanks te vernietigen. De film toont de kracht van de T-34: de schuine frontale rompbepantsering die ervoor zorgde dat kleinere Duitse antitankgranaten (bijvoorbeeld de 5 cm Panzergranate 39), een grote kans hadden om af te ketsen. De T-34, maar vooral ook de KV series (KV-1 en KV-2), waren sterke Sovjettanks die het de Duitse troepen vanaf 1941 soms erg lastig maakten en grote schade aan Duitse formaties konden toebrengen.

De film toont vooral het perspectief van de tankbemanning(en) van de T-34: leven in een claustrofobische ruimte met beperkte zichtmogelijkheden waarin snel handelen het verschil tussen leven en dood betekent. De verschillende munitiesoorten van de T-34 tank worden in de film getoond: de 76,2mm pantsergranaten voor de T-34-76 en de 85mm pantsermunitie voor T-34-85 tanks. Realistische richtvizieren zijn in de film te zien (bijvoorbeeld bij de Sovjet-T-34-85 waar de aanduiding 'BR-365K' zichtbaar is). Dat de film af en toe erg overdreven de kracht van de T-34 toont is duidelijk: het gaat immers om een Russische film met propagandaelementen. Zo is het twijfelachtig of een 7,5 cm Panzergranate 39/42, afgeschoten door een Panther-tank op een afstand van minder dan honderd meter, niet door de frontale rompbepantsering van een T-34-85 heen komt. Vooral de beginscènes zijn het bekijken waard. Naarmate de film vordert wordt het soms (steeds) onwaarschijnlijker. Indien de film realistischer zou zijn was het waarschijnlijk een korte film geweest.

De slechteriken in de film, de Duitsers, worden nog eens extra slecht voorgesteld met een Holocaust tafereel. Het idee om de Holocaust in de film te betrekken is ongepast: het is een film over tanks en tankbemanningen waarin de Holocaust eigenlijk geen rol zou moeten spelen. Niet alleen zorgt het ervoor dat jeugdige kijkers met gewelddadige beelden geconfronteerd worden, maar het lijdt ook af van de thematiek. De van littekens voorziene antagonist ziet er 'duivels' uit in zijn Duitse tank. Niet te missen is dat de Sovjets in de film als 'goed' afgeschilderd worden en veel Duitsers als slecht. Beter zou het zijn geweest om alleen tankgevechten te laten zien, misschien van de periode tussen 1941 en 1945 (inclusief Koersk), en daarbij de T-34-tank als uitgangspunt te nemen. Dan zouden alle minder relevante stukken, zoals de in de film getoonde ontmoeting met Reichsführer-SS Heinrich Himmler, weggelaten kunnen worden.

De film is vooral gericht op een publiek dat van actie en speciale effecten houdt. In dat opzicht slaagt de film en is deze een voldoende waard. De speciale effecten zijn mooi (inclusief de afgevuurde pantsergranaten) en de tanks zijn redelijk realistisch nagemaakt (de Duitse tanks vooral met behulp van replica's en computertechnieken). Echte diepgang of gedetailleerde achtergrondinformatie ontbreekt echter: er wordt onvoldoende ingegaan op de paniek en de chaos die sommige T-34 tanks bij Duitse troepen veroorzaakten. Het zou interessant zijn geweest om delen van de ontwikkelingsgeschiedenis van de T-34-tank te tonen (daar zou een boeiende film over gemaakt kunnen worden). Opvallend is dat Sovjetdictator Joseph V. Stalin (1878-1953) niet in de film aanwezig is. Stalin had een grote rol bij tankontwikkeling en bepaalde soms tot in detail hoe een tank gebouwd moest worden. Zo had hij er deels voor gezorgd dat de zware KV-1-tank slechts één koepel kreeg in plaats van meerdere koepels.

De film gaat ook onvoldoende in op het onvermogen en de frustratie van de Duitse antitanktroepen in 1941, bewapend met 3,7 cm PaK 35/36 en 5 cm PaK 38, om de T-34-tanks aan de voorkant tot op middellange of grote afstand te doorboren. Daarnaast ontbreken Duitse tanks zoals de Panzerkampfwagen IV/PzKpfw IV (7,5 cm KwK 37 L/24) die niet in de beginscènes getoond worden. Het zou boeiend zijn geweest om generaal Heinz Guderian (1888-1954) in de film aan bod te laten komen en duidelijk te maken waarom de PzKpfw V Panther-tank nu eigenlijk ontwikkeld werd (het kwam met name door het bestaan en de inzet van de T-34-tank). Over de T-34-tank zijn tientallen boeken en zelfs (meer) wetenschappelijke standaardwerken geschreven. Het is nu aan een filmmaatschappij om een meer diepgaande, leerzame en interessante speelfilm te maken over de iconische Sovjettank (waarbij zowel het Duitse als het Sovjetperspectief, aan bod komt). Conclusie: op basis van speciale effecten en actiescènes is de film het bekijken waard. Gelet op diepgang en achtergrondinformatie niet.

Beoordeling: (Goed)

Informatie

Artikel door:
Ruben Krutzen
Geplaatst op:
06-07-2019
Laatst gewijzigd:
07-07-2019

Afbeeldingen