TracesOfWar heeft uw hulp nodig! Elke euro die u bijdraagt steunt enorm in het voortbestaan van deze website. Ga naar stiwot.nl en doneer!

A crime in the family

Titel: A crime in the family
Ondertitel: The Incredible Untold Story of a Doomed Ship in World War II
Schrijver: Sacha Batthyány
Uitgever: Da Capo Press
Uitgebracht: 2015, Engelse versie in 2017
Pagina's: 213
Taal: Engels
ISBN: 9780306825828
Omschrijving:

Dit boek vertelt een verhaal uit de familiegeschiedenis van de schrijver, de Zwitser Sacha Batthyány (1973). Hij is politiek verslaggever voor de Süddeutsche-Zeitung en de Zwitserse Tages-Anzeiger in New York. Zijn boek is genomineerd voor een Zwitserse en Oostenrijkse boekenprijs. In het voorjaar van 2017 bracht uitgeverij Hollands Diep de Nederlandse vertaling uit, getiteld "En wat heeft dat met mij te maken".

De schrijver was door een collega gewezen op een artikel over de moord op Joodse mensen waarbij een oudtante van hem betrokken zou zijn geweest. Omdat hij nieuwsgierig werd naar de feiten en achtergronden heeft hij deze familiegeschiedenis, die zich afspeelde tijdens de laatste dagen van de Duitse bezetting van Oostenrijk en Hongarije in 1945, onderzocht en in boekvorm opgeschreven.

Het gebeurde in het voorjaar van 1945, in Rechnitz, aan de Oostenrijks-Hongaarse grens. Het dorp was bijna bereikt door het oprukkende Rode Leger. De oudtante van de auteur, gravin Margit Batthyány, had een feest in haar landhuis georganiseerd voor de Duitse adel en SS-officieren. Iedereen wist dat de oorlog bijna over was maar toch werd er volop gedronken en gefeest.

In het dorp was een treinstation waar zich een grote groep Hongaars-Joodse dwangarbeiders bevond. In de nacht werden zij, in totaal 180 mannen, in groepjes overgebracht naar het kasteel en gedwongen zich uit te kleden. Zij moesten een graf graven. Vervolgens werden ze bijna allemaal doodgeschoten door bezoekers van het feest, adellijken en SS’ers.

De laatste groep Joden werd de volgende dag als laatste doodgeschoten nadat deze eerst de graven van de anderen had dichtgegooid. Het bevel tot executie van deze groep werd gegeven door de minnaar van de oudtante van de schrijver. Men liet de slachtoffers zich eerst ontkleden omdat de lichamen in hun graf dan sneller tot ontbinding over zouden gaan. Er is geen monument of iets anders wat aan deze gebeurtenis herinnerd.

Na de oorlog werd een zevental mensen aangeklaagd voor deze moordpartij, maar omdat er twee belangrijke getuigen (een Duitse officier en een dorpsbewoner) op raadselachtige wijze overleden (zelfmoord of moord) werd de rechtszaak stilgelegd. Dorpsbewoners en andere getuigen werden bang en deden er het zwijgen toe.

Maar er zijn ook andere oorzaken dat deze misdaad lange tijd onbekend gebleven is, waaronder de chaos in Hongarije na de Tweede Wereldoorlog en de gevangenkampen van Stalin en de Koude Oorlog, die de aandacht opeisten. De opa en oma van Sacha Batthyány waren in de oorlog afgevoerd naar een Duits concentratiekamp, maar hebben de oorlog wel overleefd. Kortom; men was te druk met overleven en door het overheersende communisme was er geen tijd en mogelijkheid voor onderzoek.

Maar zeker niet in de laatste plaats, raakte de slachting in de vergetelheid door het zwijgen van de inwoners van het dorp. Iedereen wist ervan af maar zweeg. Het vrat aan mensen en generaties raakten beschadigd door wroeging en onenigheid.

Toen de schrijver vragen begon te stellen werd hem dit niet in dank afgenomen in het dorp en binnen de familie. Zijn ouders wilden liever niet praten over de kwestie. En zo reageerden ook de dorpsbewoners. Uiteindelijk wist hij, mede dankzij spaarzame informatie uit zeldzame gesprekken met zijn ouders en dorpsbewoners, de geschiedenis toch reconstrueren.

Het boek is een bijzonder en onbekend verhaal uit de Tweede Wereldoorlog, waarover (op internet) nog niet veel informatie is te vinden. Het is moedig van de schrijver deze familiegeschiedenis zo te boek te stellen. Helaas leest het niet altijd even gemakkelijk. Het is een mix van een onderzoeksverslag met stukken uit dagboeken van zijn oma en zijn moeder, waarin niet direct wordt ingegaan op de gebeurtenis waarover het boek gaat. Foto’s en kaarten die het verhaal hadden kunnen verduidelijken en verlevendigen ontbreken.

Beoordeling: Goed

Informatie

Artikel door:
Wijnand de Gelder
Geplaatst op:
23-12-2017
Feedback?
Stuur het in!

Afbeeldingen