Bismarck

Het ontwerp van Bismarck-klasse stamde al vanaf 1934, bestaande uit een 35.000 tons pantserschip met 8 38 cm lopen. Echter door de constructie van de Franse Dunkerque-klasse werd het ontwerp aangepast, en werd het geherclassificeerd als slagschip. Het ontwerp stamde deels af van de Duitse WO I Baden-klasse. Het zou oorspronkelijk binnen de verdragen van Washington en Londen vallen, echter door het kiezen van acht lopen van 38 cm werden de maximale tonnages van deze verdragen grof overschreden.

In het ontwerp was een zwaar pantser opgenomen, dat vrijwel elk slagschip zou kunnen weerstaan en de bewapening was zwaar genoeg om het tegen elke tegenstander op te kunnen nemen. De ontworpen maximumsnelheid zou ongeveer 30 knopen bedragen. Zoals elk ontwerp van die tijd werd er nog weinig aandacht aan antiluchtdoelbewapening besteed, dit omdat het vliegtuig door de marines nog niet als een zeer gevaarlijk wapen werd beschouwd. Voor verkenning zou deze klasse een hangar hebben met plaats voor 4 Arado Ar-196 vliegtuigen en 2 katapults. De Ar-196 was het standaard Duitse vliegtuig voor grote oorlogsschepen van die tijd.

Het definitieve ontwerp was gereed in mei 1935 en slagschip F (later Bismarck) en slagschip G (later Tirpitz) werden op stapel gelegd in juli en oktober 1936. De Bismarck was gereed in augustus 1940 en de Tirpitz in februari 1941. Deze schepen zouden ondanks plannen voor nog grotere slagschepen de grootste Duitse schepen worden van de Tweede Wereldoorlog. Beide hadden ze een zeer opmerkelijke carrière, waarbij de Bismarck in haar eerste actie, de trots van de Britse Royal Navy (de slagkruiser Hood) tot zinken bracht en daarna ongelukkigerwijs zelf aan haar einde kwam. Hoewel de Tirpitz slechts eenmaal een vijandelijk konvooi heeft aangevallen, was haar aanwezigheid in Noorwegen voldoende om de geallieerde te dwingen over te gaan tot extra konvooibeschermingen.

Technische gegevens bij bouw:

Klasse:	Bismarck
Aantal in klasse:	2
Land:	Duitsland
Type:	Slagschip
Waterverpl.:	Bismarck, standaard 41.700t Tirpitz, standaard 42.900t Bismarck, beladen 50.900t Tirpitz, beladen 52.600t
Gebouwd door:	Bismarck, Blohm en Voss Hamburg Tirpitz, Wilhelmshaven (marine)
Kiel gelegd:	Bismarck, 01-07-1936 Tirpitz, 20-10-1936
Te water:	Bismarck, 14-02-1939 Tirpitz, 01-04-1939
Afgebouwd:	Bismarck, 24-08-1940 Tirpitz, 25-02-1941
Einde:	Bismarck, 27-05-1941 (gezonken) Tirpitz, 12-11-1944 (gezonken)
Afmetingen:	Lengte over alles: 248 meter Breedte: 36 meter Diepgang: (volledig beladen) 8,70 meter
Aandrijving:	Vermogen: 138.000 shp Max. Snelheid: 30 knopen 3 schachten Blohm & Voss geschakelde turbines (Tirpitz Brown-Boveri) 12 Wagner Boilers
Bepantsering:	pantsergordel 320-262 mm dek 120-50 mm barbettes 360-130 mm torens 360 mm
Bewapening:	8 - 380mm/47 C34 (4x2) 12-150mm/44 C28 (6x2) 16-105mm/65 C32 (8x2) AA 16-37mm/83 C30 (8x2) 12-20mm C30 4 vliegtuigen Arado Ar-196
Bemanning:	Bismarck 2029 man Tirpitz 2608 man

De Bismarck was de eerste van twee slagschepen en dus de naamdrager voor de klasse. Ze zou een kort maar heftig leven beschoren zijn en op haar eerste actie al tot zinken worden gebracht door de Britse Royal Navy in de Atlantische Oceaan. Nadat ze afgebouwd was, proefvaarten in de Baltische Zee had gehouden, en oefeningen met de lichte kruiser Leipzig had gedaan, begon ze aan haar eerste en tevens laatste actie, Operatie Rheinübung.

Kort overzicht carriére:

mei 1941

Operatie Rheinübung

Operatie Rheinübung was een uitbraak naar de Atlantische Oceaan van de Bismarck en de Prinz Eugen, om konvooien aan te vallen en te vernietigen. De twee schepen werden echter ten noorden van IJsland ontdekt en later onderschept door de Britse slagkruiser HMS Hood en het slagschip HMS Prince of Wales. Na een kort vuurgevecht werd de Hood tot zinken gebracht en de Prince of Wales beschadigd. Ook de Bismarck was beschadigd en besloot koers te zetten naar Frankrijk voor reparaties, terwijl de Prinz Eugen met haar actie doorging op de Atlantische Oceaan. De Bismarck werd nogmaals onderschept en door vliegtuigen beschadigd, waarna het door Britse schepen werd aangevallen. Uiteindelijk zonk de Bismarck op 27 mei 1941 nadat het zwaar beschadigd was door scheepsgeschut en ze kwam aan haar einde door torpedo's van de Dorsetshire of springladingen die de bemanning zelf heeft gezet. Het wrak werd op de bodem van de zee in 1989 teruggevonden door Robert Ballard.

Een expeditie van James Cameron toonde echter aan dat de Bismarck niet zoals altijd werd aangenomen tot zinken is gebracht met torpedo’s van de kruiser Dorsetshire, maar door springladingen die door de bemanning zelf zijn gezet.

De Tirpitz werd gebouwd op de eigen werf van de Kriegsmarine te Wilhelmshaven. Ze was gereed in februari 1941 en hierop begon ze aan haar testvaarten. Vanwege het verlies van de Bismarck verbood Hitler dat dit schip acties op de Atlantische Oceaan zou ondernemen.
Gedurende de oorlog en de toename van geallieerde vliegtuigen werd er enkele malen licht en middelzwaar luchtdoelgeschut toegevoegd. De Tirpitz heeft het grootste gedeelte van haar actieve dienst in Noorse fjorden doorgebracht waar ze regelmatig door Britse vliegtuigen, afkomstig van het Britse vasteland en vanaf vliegdekschepen is gebombardeerd. Ook is ze een keer door dwergonderzeeërs aangevallen.

Kort overzicht carriére:

maart 1942	Convooi aangevallen nabij Noorwegen
oktober 1942	Mislukte aanval door menselijke torpedo's (Chariots) te Noorwegen
september-oktober 1943	Beschadigd door de mini-onderzeeboten X5, X6 en X7 tijdens Operatie Source
september 1944	Beschadigd door vliegtuigen te Noorwegen
november 1944	Gezonken door vliegtuigen te Noorwegen

De Tirpitz is tot zinken gebracht door 'Tallboy'-bommen van Avro Lancasters terwijl ze in een Noors fjord lag. Dit machtige slagschip heeft nooit in haar carriére een vijandelijk schip aangevallen, maar is een constante dreiging geweest, waardoor er altijd sterke bescherming nodig was voor konvooien die in de buurt van Noorwegen kwamen.