TracesOfWar heeft uw hulp nodig! Elke euro die u bijdraagt steunt enorm in het voortbestaan van deze website. Ga naar stiwot.nl en doneer!

Bevrijding van Helmond

Dit is een passage van 'The Story of the 23rd Hussars 1940-1946' dat gepubliceerd werd in 1946. Dit verhaal gaat over de bevrijding van Stiphout en Helmond tussen 22 en 25 september 1944.

Op de 21e kregen we het bevel om verder te gaan door Geldrop en te continueren over de spoorlijn en over het spoor dat Eindhoven en Helmond verbindt. Men vermoedde een grote strijdkracht van vijandelijke tanks en infanterie in Helmond. Sommigen hiervan vermoedde men voor ons in Nuenen, Gerwen en Nederwetten. Tegen drie uur werden 'A' Squadron en 'G' Company van de hoofdmacht afgesplitst en gestuurd naar de westelijke flank om Gerwen in te nemen vanaf de kant van Nederwetten. 'B' Squadron met 'F' Company leidde de rest van het regiment. Zij staken het spoor zonder incident over en gingen Nuenen zonder tegenstand in.

Toen de leidende troop (Third) de buitenwijken van het dorpje verliet openden vijandelijke tanks het vuur. Zij waren kundig verborgen aan de zuidkant van Gerwen en schakelden de tank van Sergeant Dowling uit waarbij de vijf bemanningsleden verwond werden.De Duitsers bestreken de grond ook met mortieren en geweren en er waren wat moeilijkheden om de gewonden te evacueren. Lance-corporal Johnson slaagde er in om sommigen van hen terug te slepen waarbij hij niet lette op zijn eigen veiligheid. Hiervoor werd hij later in de dagorders genoemd.Vlak hierna werd ook de tank van Sergeant Jones getroffen, maar gelukkig kon de bemanning ontsnappen. Er was op die manier geen verdere vooruitgang te boeken.

'C' Squadron werd hierdoor op een gewapende verkenning gestuurd in de richting van Helmond naar een klein dorpje genaamd Stiphout, wat onder de tankbemanningen 'strip-tease' of 'Jane' werd genoemd op de radio. Deze codenamen die ter plekke werden verzonnen misleidden waarschijnlijk net zo goed de eigen tankcommandanten als die van de vijand in sommige gevallen! First Troop vertrok en reed over een smalle weg met een dunne rij bomen erlangs. Toen ze het geluid van tankmotoren hoorden naderen reden ze snel van de weg af en verstopten zich tussen de bomen.Zij wachtten terwijl ze ingespannen luisterden en keken. Het geluid van de motoren werd sterker en in een paar ogenblikken werden de donkere vormen van Panthers zichtbaar die telkens in en uit het struikgewas slingerden met hun zijkant naar onze kanonnen toe. First Troop hield het vuren in. Een groep Nederlandse boeren zat bij elkaar in een slecht ruikende schuilplaats terwijl ze met wijdopen ogen mompelden en jammerden van angst. Plotseling vlamden de mondingen en de drukgolf van de explosies schudde de bladeren van de bomen en echode tussen de boerderijen.

Sergeant Smith's 17 ponder trof de voorste Panther.Een tweede slingerde hevig en verzonk in de modder met de lange loop in de lucht wijzend.Bij elkaar werden drie Panthers van een totaal van vijf die onderweg waren om Gerwen te versterken vernietigd. Met het oog op deze dreiging nam 'B' Squadron verdedigende posities in Nuenen in. 'A' Squadron was ondertussen om de westkant van Gerwen getrokken en rukte op tot minder dan een kilometer van het dorp voordat ze werden beschoten. Er werd besloten tot een volledige Squadron-Company aanval die zou worden voorgegaan door een zware 25 ponder artillerie concentratie. Dit nam enige tijd om voor te bereiden. Na enige tijd vielen de granaten in het dorpje en de aanval begon. De tanks vertrokken maar kwamen niet ver door de scherpe reactie uit het dorp en twee Shermans gingen in vlammen op.Weer waren er moeilijkheden met het evacueren van de gewonden en dit keer was het Sergeant Baldwin van 'G' Company die het vuur trotseerde en de gewonden in veiligheid bracht. Het was ondertussen donker en de aanval werd uitgesteld tot de volgende morgen. Toen het dag werd waren de Duitsers echter gevlucht.

In dit gebied waren meer vijanden dan we lange tijd waren tegen gekomen.Ze waren meestal moeilijk te zien tussen de bomen en het struikgewas en die avond, terwijl het schemerde, klonk een enkel schot van een 88 mm kanon van achter Nuenen en drie RB carriers, die in een rij stonden werden vernietigd.

Deze korte actie tegen de 107. Panzer Brigade - een van de laatste mini pantserdivisies of pocket Panzer divisions- en een bataljon Panzer Grenadiere werd later door de korpscommandant geacht als Eindhoven gered hebbende en de voornaamste bevoorradingsweg naar Arnhem op een cruciaal moment in de slag. De vijandelijke strijdmacht die we zo toevallig hadden tegengehouden in zijn opmars naar het westen verplaatste zich noordwaarts en sneed deze bevoorradingsweg af dichter bij Arnhem. De strijdmacht werd pas verdreven nadat de hele Tactical Air Force er tegen was ingezet.Het regiment echter had zijn taak gedaan en de volgende morgen was het hele gebied tussen Helmond en Eindhoven gezuiverd. De bruggen over het kanaal waren echter alle opgeblazen.

Gedurende deze tijd zuiverde de Third Tanks de westelijke toegangswegen naar Helmond en de Fifes hadden een van hun bitterste gevechten in hun bruggehoofd over de Zuid-Willemsvaart bij Asten. Daarom concentreerden wij ons die nacht achter hen en trokken de volgende morgen op met 'A' Squadron en 'G' Company aan kop.Terwijl zij Asten verlieten naar een gehucht genaamd Ommel werd hun voorste eenheid onder vuur genomen door een verborgen antitank kanon.Ze zaten de hele dag vast in Ommel al proberende om een weg er uit te vinden terwijl ze op de weg moesten blijven onder granaat- en Nebelwerfer vuur.

Toen ze uiteindelijk hadden vastgesteld dat ze het antitank geschut hadden teruggedreven rukte 'C' Squadron op en bereikte het gehucht Het Ommelse Bos zonder incidenten. Vanaf de hogere grond waarop dit gehucht lag kon het dorp Vlierden worden gezien. Gedekt door Squadron Headquarters en Second Troop bewoog de voorhoede zich verder.Net op het moment dat ze startten zonden de Duitsers een zeer zware "minnie stonk", een hevige barrage van Nebelwerfer raketten en onder onze getroffenen was Padre Taylor, die later het Military Cross ontving. Hij was bij deze gelegenheid zoals steeds bij de voorhoede; geen betere padre hadden we ons kunnen wensen die zo algemeen populair was en een inspiratie voor allen.

De voorhoede trok voorzichtig verder maar net voor het dorp werd de aanvoerende carrier vernield door een directe treffer van wat later een antitank kanon bleek te zijn. Het werd donker en verdere vooruitgang werd niet meer geboekt die nacht.

Terwijl 'C' Squadron oprukte hadden 'B' Squadron en 'F' Company het bevel ontvangen om met een wijde boog over rechts Het Ommelse Bos van achter te naderen.Zij slaagden hier in. Rijdend door regen, dichte dennenbossen en kleine weggetjes bereikten ze het gebied precies tussen Vlierden en het Ommelse Bos.Maar het was te laat om de aanval in te zetten en ze gingen in bivak voor de nacht samen met 'C' Squadron group.

Gedurende de dag werden zo'n 30 krijgsgevangenen gevangen genomen, verse en luizige rekruten, herstellenden en voormalig marine personeel die vochten met een wanhopige vasthoudendheid. Hopende om meer soldaten van dit wanhopige amalgaam te overreden om zich over te geven ging een propaganda luidspreker naar Ommel die nacht om hen aan te trekken met "Lili Marlene" en ze aan te sporen en instructies te geven om zich over te geven.Dit werd weer gedaan de volgende dag toen een achtergebleven aantal van hen onze opmars ophield bij de toegangswegen naar Vlierden. De vijandelijke hoofdmacht had toen de omgeving van Ommel al verlaten.

'C' en 'H' waren een half uur voor de dageraad vertrokken. 'H' Company zond een patrouille uit naar de lijn halverwege de twee dorpjes om te zien of de Duitsers zich gedurende de nacht hadden terug getrokken of niet. Zij bereikten het dorp net toen de dageraad aanbrak en werden door een hagel van kogels uit het eerste huis verwelkomd. Dit nagelde hen aan de grond totdat ze bijna een uur later werden ontzet onder dekking van een aanval door Second Troop en een peloton van 'H' Company. De Duitsers streden fanatiek. Een voorhoede van 'C' Squadron en 'H' Company aangevoerd door Captain P. May (8 RB [The Rifle Brigade]) was uitgestuurd om een omtrekkende beweging over rechts te maken, terwijl de rest van de groep vanuit het centrum aanviel. De troepen die over rechts waren gestuurd kwamen heel goed vooruit en Lieutenant Gordon-Smith was voornamelijk verantwoordelijk voor het verstoren door hen van de vijandelijke linker flankpositie.Dit stelde de voorhoede in staat om stelling te betrekken tussen Vlierden en de weg naar Deurne.

Ondertussen had de propaganda machine een groot effect.

"Waarom, Duitse soldaat, o waarom zou je gedood worden in de laatste weken van de oorlog?" leek een aanhoudend en een dwingend refrein. Zeventig gevangenen werden gemaakt alles bij elkaar.

De waarde van deze vorm van strijd zonder slachtoffers lag echter meer in het geven van instructies over "hoe" je over te geven dan "waarom". De laatste benodigde geen-of liever leek- geen versterking te behoeven. Zelden, toen of later, was het regiment zulke domme, onder het ongedierte zittende, slecht geklede, ondervoede en onderbewapende troepen tegengekomen.Slechts een andere keer, bij Venray, kwam het regiment soortgelijke troepen tegen.En toch, ondanks dat dezen de allerlaatste reserve van Duitse mankracht leken te zijn en dat het een feit was dat ze niet geoefend waren en vaak herstellenden waren en steeds verlaten door hun officieren hielden ze vaker wel dan niet hun stelling fanatiek vast en vochten tot de laatste patroon.Mannen hebben zich zelden zo schaapachtig en gewillig geofferd als kanonnenvoer.

Nadat Vlierden gezuiverd was tegen de middag voerde 'C' Squadron aan naar Deurne, terwijl de Third Tanks naar het dorp kwamen vanuit het zuidoosten. Beide regimenten bivakkeerden daar voor een nacht wat af en toe werd verstuurd door een enkele granaat of "minnie"raket.

Toen we arriveerden in Deurne hoorden we dat een Duitser had getelefoneerd vanuit Helmond, die beweerde een Britse officier te zijn met geallieerde troepen in de stad. Wetende dat Helmond vooralsnog een pijnlijke "bevrijding" bespaard was gebleven werd het de moeite waard geacht om de "Engelsman" een koekje van eigen deeg te geven. De inlichtingenofficier, van wie men veronderstelde dat hij voldoende gekwalificeerd was, werd ontboden en slaagde erin de Duitser in Helmond aan de telefoon te lokken door zich voor te doen als de Adjudant van het Duitse garnizoen in Deurne .Nadat hij zo was ontmaskerd antwoordde de Duitser onmiddellijk door de IO ervan te beschuldigen de taal met een typisch Engelse accent te spreken. Niet in staat zijnde om dit te ontkennen eindigde zijn gesprek met een zelfs nog meer typisch Duitse slang en scheldwedstrijd.Na deze gevaarlijke krachtmeting werd Helmond de volgende morgen weer opgebeld; de Duitser en zijn kameraden was verdwenen. De 159th Infantry Brigade trok door Deurne naar Helmond en het regiment trok niet verder voor de middag.

Het was 25 september. De Guards waren er niet in geslaagd om Arnhem te ontzetten en de operatie die we zo hoopvol waren begonnen was ternauwernood mislukt.

De tanks rolden noordwaarts richting St. Antonis en de Maas. Voor ons werd gerapporteerd dat vijandelijke tanks en infanterie probeerden om de as van onze opmars te doorbreken naar het oosten naar Duitsland. De grappigste gebeurtenis voor ons van de opmars waren de activiteiten van onze genie verkenningsofficier en het commentaar van onze Colonel op hem. Per ongeluk miste hij B' Squadron's achterhoede zonder het zich te realiseren en voerde een puik stukje bevrijding uit in perfecte isolatie.Hoe meer hij verslag deed van het falen van zijn pogingen om het Squadron in te halen dat hij al gepasseerd was hoe levendiger het commentaar van de Colonel werd over de lengte van de achterhoede van 'B' Squadron's colonne.

Hierna gingen we langzaam verder met orders om posities in te nemen aan weerszijden van de weg die door De Rips liep, zowel naar het westen als naar het oosten dekkend, tegen zowel de vijand op de vlucht als tegen de vijand die misschien terug zou komen.De vijand die op de vlucht was was zeker van plan om zich een weg naar buiten te vechten. Na een paar minuten gestopt te zijn bij De Rips hoorden we het angstaanjagende nieuws dat een Duitse half-track die probeerde om door onze weg te breken enkele kilometers verder Colonel Silvertop van de Third Tanks en Colonel Orr van de Third Monmouthshires had gedood en de Brigadier en de Brigade Major had verwond.

We konden ons toen niet echt voorstellen dat we hier voor de komende drie weken zouden zitten of dat het bruggenhoofd dat we hadden achtergelaten aan onze rechterkant in de bocht van de Maas tegenover Venlo- een miserabel, gedeeltelijk drooggelegd veenmoeras dat bekend stond als Peelland- ons bezig zou houden, zowel actief als inactief voor de volgende twee maanden..

Definitielijst

artillerie
Verzamelnaam voor krijgswerktuigen waarmee men projectielen afschiet. De moderne term artillerie duidt in het algemeen geschut aan, waarvan de schootsafstanden en kalibers boven bepaalde grenzen vallen. Met artillerie duidt men ook een legeronderdeel aan dat zich voornamelijk van geschut bedient.
Brigade
Bestond meestal uit twee of meer Regimenten. Kon onafhankelijk of als een deel van een Divisie dienen. Soms waren ze deel van een Korps in plaats van een Divisie. In theorie bestond een Brigade uit 5.000 - 7.000 man.
bruggenhoofd
Een aan de andere kant van een (natuurlijk)opstakel veroverd stuk land waaruit de aanvaller zijn aanval verder kan voorzetten.
infanterie
Het voetvolk van een leger (infanterist).
kanon
ook bekend als Kanone (Du) en Gun (En). Wordt vaak gebruikt om allerlei geschut aan te duiden. Eigenlijk slaat de term op vlakbaan geschut. Wordt gekenmerkt door een langere loop en grotere dracht.
propaganda
Vaak misleidende informatie die gebruikt wordt om aanhangers / steun te winnen. Vaak gebruikt om ideele en politieke doelen te verwezenlijken.
raket
Een door naar achter gerichte reeks ontploffingen voortbewogen projectiel.
regiment
Onderdeel van een divisie. Een divisie bestaat uit een aantal regimenten. Bij de landmacht van oudsher de benaming van de grootste organieke eenheid van één wapensoort.
Tactical
Tactic betekent taktiek. De werkelijke uitvoering van het militaire bedrijf. De Amerikanen gebruikten de term Tactical ook om luchtmacht onderdelen aan te duiden die aanvallend optraden, zoals jagers en jachtbommenwerpers. Dit in tegenstelling tot Strategical, waarmee bommenwerper eenheden werden aangeduid.

Afbeeldingen

The Story of the 23rd Hussars 1940-1946.

Informatie

Vertaald door:
Peter ter Haar
Geplaatst op:
01-09-2015
Feedback?
Stuur het in!

Gerelateerde thema's

Nieuws

Kerstmis 1943 in Dassel I

26dec

Kerstmis 1943 in Dassel I

Vandaag is het 80 jaar geleden dat twintig Nederlandse studenten dwangarbeid verrichtte in Dassel, Duitsland. Zij hadden begin 1943 geweigerd de Duitse loyaliteitsverklaring voor studenten te tekenen. Hierdoor werden ze met 3.000 andere studenten voor de Arbeitseinsatz naar Duitsland gestuurd. Via Kamp Erika en een aantal plaatsen in Duitsland kwam er 22 studenten op 26 mei 1943 in Dassel aan. Het is nu Kerst 1943, twee studenten waren al arbeidsongeschikt verklaard en naar huis gestuurd. Het is op Tweede Kerstdag 1943 dat Gerard Schampers uit Helmond een brief naar huis schreef over de invulling van Kerst in het Lager in Dassel.

Lees meer

Notulen Debatingclub Helmond 1943-1944

jan2023

Notulen Debatingclub Helmond 1943-1944

Via de familie Tiddens ontvingen wij de notulen van de debatingclub van de leden der Jongerenconferentie H. Johannes de Dooper van de Vereeniging van de H. Vincentius à Paulo te Helmond. Deze debatingclub werd op 4 oktober 1943 opgericht onder de toen aanwezige jongeren in Helmond.

Lees meer

Gerelateerde bezienswaardigheden

Gerelateerde personen

Gerelateerde bezienswaardigheden