TracesOfWar heeft uw hulp nodig! Elke euro die u bijdraagt steunt enorm in het voortbestaan van deze website. Ga naar stiwot.nl en doneer!

Inleiding

    De tussen 1934 en 1937 gebouwde Southampton-klasse lichte kruisers, waren formeel een subklasse van de uit 10 schepen bestaande Town(II)-klasse lichte kruisers. Deze schepen werden echter door aanpassingen aan de bewapening, gebouwd in drie van elkaar te onderscheiden klassen, de Southampton-klasse, de Gloucester-klasse en de Edinburgh-klasse.

    Schepen in deze klasse


    HMS Newcastle, september 1940 Bron: Imperial War Museum A 943
    HMS Newcastle (76)
    ex-HMS Minotaur
    4 oktober 1934: kiellegging
    23 januari 1936: tewaterlating
    5 maart 1937: indienststelling
    1959: sloop
    HMS Southampton (83)
    ex-HMS Polyphemus
    21 november 1934: kiellegging
    10 maart 1936: tewaterlating
    6 maart 1937: indienststelling
    10 mei 1930: Reseerve
    11 januari 1941: gezonken
    HMS Sheffield (24)
    31 januari 1935: kiellegging
    23 juli 1936: tewaterlating
    25 augustus 1937: indienststelling
    1967: sloop
    HMS Glasgow (21)
    16 april 1935: kiellegging
    20 juni 1936: tewaterlating
    9 september 1937: indienststelling
    8 juli 1958: sloop
    HMS Birmingham (19)
    18 juli 1935: kiellegging
    1 september 1936: tewaterlating
    18 november 1937: indienststelling
    september 1960: sloop

    Geschiedenis

    De Town(II)-klasse werd ontworpen als M-klasse Lichte-kruisers toen de meeste schepen van de Town(I)-klasse Lichte-kruisers uit de Eerste Wereldoorlog al uit dienst waren. Deze Town(I)-klasse schepen waren allen van één en hetzelfde ontwerp, maar op basis van hun bewapening en kleine ontwerpwijzigingen te onderscheiden in verschillende subklassen. Al tijdens de ontwerpfase van de M-klasse werd besloten dat de schepen namen van steden zouden krijgen en ontstond de Town(II)-klasse. Gaandeweg de bouw en vervolg bestellingen, ontstonden ook bij de Town(II)-klasse verschillende subklassen op basis van bewapening en wijzigingen in het ontwerp. De eerste groep schepen van de Town(II)-klasse werd aangemerkt als de Southampton-klasse.[1]

    De Town(II)-klasse zou uiteindelijk besteld worden in vier groepen, waarvan de eerste twee groepen onder de Southampton-klasse zouden vallen. Het ontwerp werd aangeduid als M-klasse kruiser, maar de eerste bestelling in 1933 werd Minotaur-klasse genoemd. Deze bestelling bestond uit twee schepen, HMS Minotaur en HMS Polyphemus. In 1934 werd de eerste groep gevolgd door een tweede bestelling van drie identieke schepen.[2]

    De klasse was geheel ontworpen in overeenstemming met de voorwaarden opgetekend in het London Naval Treaty van 1930 en waren gebouwd als reactie op de Amerikaanse Brooklyn-klasse en Japanse Mogami-klasse kruisers. De 11.540 BRT grote schepen, waren iets meer dan 180 meter lang en hadden een hoofdbewapening van twaalf stuks 152 mm geschut, verdeeld over vier drielingtorens. Hiermee werd gebroken met de traditie van dubbelloops torens zoals gebruikelijk was. De schepen hadden voor het eerst een in de boven structuur ingebouwde vliegtuighangar voor twee Supermarine Walrus vliegtuigen en een katapult.[3]

    Al tijdens de bouw van de eerste twee schepen werd besloten namen van steden aan de schepen toe te kennen. De eerste twee schepen ontvingen een andere naam. Hoewel alle schepen die uit ditzelfde ontwerp werden aangeduid met Town(II)-klasse, ontvingen de eerste vijf schepen al snel de aanduiding Southampton-klasse. Na de eerste twee groepen in de Town(II)-klasse, werd het ontwerp tot twee keer toe aanzienlijk aangepast. Uiterlijk veranderde weinig aan de schepen, echter werd de aandrijving en de bewapening danig aangepast. Hierdoor ontstonden twee subklassen, de Gloucester-klasse en de Edinburgh-klasse.[4] Gebaseerd op de Southampton-klasse, echter geheel in overeenstemming met het Second London Naval Treaty, werd in de jaren 1930 een reeks kleinere Lichte-kruisers ontworpen in de Crown Colony-klasse, ook wel Fiji-klasse genaamd.[5]

    De schepen uit de Southampton-klasse, werden tijdens de Tweede Wereldoorlog intensief ingezet. Vier van de vijf schepen overleefden de Tweede Wereldoorlog en namen deel aan de Korea oorlog. Alleen HMS Southampton (83) ging verloren tijdens een luchtaanval op Malta op 11 januari 1941.


    HMS Southampton in camouflagepatroon Bron: Wilco Vermeer collection

    HMS Sheffield (24) was één van de eerste schepen van de Royal Navy die een oppervlakte radar kreeg. Bij de vier overgebleven schepen werden in 1944 toren X en alle apparatuur voor de boordvliegtuigen verwijderd voor gewichtsreductie die nodig was teneinde meer bewapening voor de korte afstand te ontvangen. In de jaren 1950 tot 1952 werden HMS Birmingham en HMS Newcastle gemoderniseerd. HMS Sheffield ontving eenzelfde modernisering in 1956 / 1957.[6]


    HMS Sheffield na de Tweede Wereldoorlog Bron: Postcard photo

    Definitielijst

    Eerste Wereldoorlog
    Ook wel Grote Oorlog genoemd, conflict dat ontstond na een groei van het nationalisme, militarisme en neo-kolonialisme in Europa en waarbij twee allianties elkaar bestreden gedurende een vier jaar durende strijd, die zich na een turbulent begin, geheel afspeelde in de loopgraven. De strijdende partijen waren Groot-Brittannië, Frankrijk, Rusland aan de ene kant (de Triple Entente), op den duur versterkt door o.a. Italië en de Verenigde Staten, en Duitsland, Bulgarije, Oostenrijk-Hongarije en het Ottomaanse Rijk aan de andere kant (de Centrale Mogendheden of Centralen). De strijd werd gekenmerkt door enorme aantallen slachtoffers en de inzet van vele nieuwe wapens (vlammenwerpers, vliegtuigen, gifgas, tanks). De oorlog eindigde met de onvoorwaardelijke overgave van Duitsland en zijn bondgenoten in 1918.
    kruiser
    Snelvarend oorlogsschip van 8000-15000 ton, geschikt voor diverse taken als verkenning, verkenningsafweer en konvooibescherming.
    radar
    Engelse afkorting met als betekenis: Radio Detection And Ranging. Systeem voor het met elektromagnetische golven vaststellen van de aanwezigheid, afstand, snelheid en richting van voorwerpen als schepen, vliegtuigen, enz.

    Technische gegevens

     Klasse: Southampton-klasse / Town(II)-klasse
     Aantal in klasse:
    5
     Land:
    Groot-Brittannië
     Type:
    Lichte-kruiser
     Waterverplaatsing:
    11.540 lt (11.730 t)
     Lengte:
    180,30 meter
     Breedte:
    19 meter
     Diepgang:
    6,10 meter
     Aandrijving:
    4x Admiralty 3-kamer boilers
    75.000 shp (55.900 kW)
    4 stoomturbines
    4 schachten
     Snelheid:
    32 knopen (59 km/h)
     Bereik:
    9.800 km (bij 13 knopen)
     Bewapening
     (bij ontwerp):
    4x3 BL 152 mm Mark XXIII geschut
    4x2 QF 102 mm Mark XVI geschut
    2x4 QF 40 mm Mark VIII pom-pom luchtafweergeschut
    8x1 12.7 mm Vickers machinegeweren
    2x3 533 mm torpedolanceerbuizen
    2x Supermarine Walrus vliegboten of Fairey Swordfish watervliegtuigen
     Bemanning:
    750

    Noten

    1. Konstam 2012, pag. 19
    2. Waters, 2019
    3. Waters, 2019
    4. Waters, 2019
    5. Konstam, 2015, pag. 29
    6. Waters, 2019

    Definitielijst

    kruiser
    Snelvarend oorlogsschip van 8000-15000 ton, geschikt voor diverse taken als verkenning, verkenningsafweer en konvooibescherming.

    Informatie

    Artikel door:
    Wilco Vermeer
    Geplaatst op:
    09-10-2021
    Feedback?
    Stuur het in!

    Gerelateerde boeken

    German Commerce Raider vs British Cruiser
    British Town Class Cruisers