TracesOfWar heeft uw hulp nodig! Elke euro die u bijdraagt steunt enorm in het voortbestaan van deze website. Ga naar stiwot.nl en doneer!

Verloren beelden uit het Derde Rijk

Titel: Verloren beelden uit het Derde Rijk
Uitgebracht: april 2013
Uitgever: A-Film
Speelduur: 310 minuten
Verkrijgbaarheid: DVD, 5 disks
Omschrijving:

Ver buiten het bereik van de officiële nazipropaganda werden voor en tijdens het begin van de Tweede Wereldoorlog door Duitse burgers en militairen filmopnames gemaakt. Een selectie van deze privéopnames zijn samengebracht in de documentaire "Verloren beelden uit het Derde Rijk". Vijf verschillende documentaires geven een beeld van het leven tijdens de Olympische Spelen in Berlijn, van de dienst in de Duitse Wehrmacht en vanuit het absolute machtscentrum van nazi-Duitsland. "Verloren beelden uit het Derde Rijk" toont nazi-Duitsland vanuit een naar verhouding weinig vertoonde invalshoek. De werkelijkheid zou voor velen na 1945 evenwel anders zijn dan op het moment van filmen.

In de delen "Operatie Barbarossa" en "Filmen onder het hakenkruis" staat het dagelijks leven van de Wehrmachtsoldaat in de verschillende bezette gebieden van de Sovjet-Unie centraal. Beelden uit "Operatie Barbarossa" tonen hoe onder andere de bevolking van Oekraïne nauwelijks enige agressie toonde tegenover de Duitse soldaten en hoe Duitse soldaten werden verwelkomd als bevrijders. Ook "Filmen onder het Hakenkruis", gefilmd door Ernst Grelle, een officier van het Bau-Pionier-Bataillon 219, laat zien hoe de lokale bevolking de Duitsers meer dan eens zeer behulpzaam was. Van onderlinge spanningen lijkt geen sprake. Zelfs kerkdiensten werden soms gezamenlijk bezocht door Duitse militairen en lokale bewoners. Een beeld dat niet strookt met de nazipropaganda en -ideologie.

"De geschiedenis van de 23e Infanterie divisie" bestaat uit een verzameling privéregistraties van Friedrich Gercke vanuit bezet Frankrijk en later de Sovjet-Unie. In Frankrijk geen beelden van juichende Fransen burgers langs de wegen, maar toch leefden vele Duitse soldaten als "God in Frankrijk" zoals de opnames tonen. Duitse soldaten zittend in de zomerzon en plezier makend met Franse dames overheersen het beeld. Dat veranderde toen de 23e Infanteriedivisie werd overgeplaatst naar de Sovjet-Unie. Als onderdeel van het 4e leger van legergroep Midden raakte ze direct betrokken bij gevechten aan het Oostfront. Ook hier nauwelijks opnamen van oorlogsmisdaden, maar wel ziet de kijker iets van de harde werkelijkheid in de vorm van de vele veldgraven van gesneuvelde kameraden en verwoestingen van Russische dorpen. Deze beelden tonen de werkelijke gevolgen van het nazibeleid. Zoals een Duitse militair laat optekenen: "We hadden de mogelijkheid de Russische bevolking voor ons te winnen, maar dit eenmalige geschenk van het lot hebben we weggegooid."

De documentaire "Het geheime archief van Eva Braun" laat een schril contrast zien met het leven van gewone Duitse burgers tijdens de oorlog. Persoonlijke cameraopnamen, voornamelijk gefilmd door Eva Braun, tonen het monotone maar onbezorgde en luxe leven van een jonge vrouw die ver verwijderd was van de realiteit van de oorlog. Wanneer Hitler zich niet op de Berghof bevond, vulde Eva Braun, samen met haar familie en vriendinnen, haar dagen met zwemtripjes en uitstapjes in de omgeving van de Berchtesgaden. Zodra Hitler wel op de Obersalzberg aanwezig was, veranderde de ontspannen sfeer volledig ,zoals duidelijk is te zien op de filmopnames. Van enige genegenheid tussen Hitler en Eva Braun is op de beelden nauwelijks sprake. "Het geheime archief van Eva Braun" toont de kijker een leven van een jonge vrouw, gevangen in een gouden kooi, die haar geluk vooral moest vinden wanneer Hitler niet in de buurt was.

Tientallen amateurfilmers maakten tijdens de Olympische Spelen van Berlijn opnames van de gebeurtenissen in en rondom de Duitse hoofdstad. De kijker ziet in "Olympia 1936" een enthousiast Duits volk in de ban van de Olympische Spelen van Berlijn. Beelden tonen de openingsceremonie en hoe sportwedstrijden druk werden bezocht. De verschillende sportstadions waren meer dan eens tot de laatste plek gevuld. Waar de film "Olympia" van regisseuse Leni Riefenstahl vooral als nazipropaganda was bedoeld, laten authentieke privébeelden een ander beeld zien van Duitse burgers. In plaats van dat zij zich lieten meeslepen door het nazi-machtsvertoon genoten zij van topsport en de prachtige hoofdstad Berlijn met haar grootse gebouwen en grandioze uitstraling van voor de oorlog, het Berlijn dat negen jaar later volledig in puin zou liggen.

De samenstellers van "De verloren beelden van het Derde Rijk" hebben geprobeerd een verhaal te vertellen door het oog van de amateurfilmer. Een beeld van het leven binnen de Wehrmacht, van Duitse burgers gedurende de Olympische Spelen van 1936 en het privéleven van Eva Braun. Ondanks dat de filmopnames door direct betrokkenen zijn gemaakt ziet de kijker een vrij eentonigheid beeld met weinig informatieve waarde. De realiteit van de naziterreur en het oorlogsgeweld wordt slechts zelden getoond. Enkel de privébeelden van Eva Braun geven een representatief beeld, maar wel enkel van het wereldvreemde leven van Hitlers hofhouding. De hedendaagse kijker zal in de documentaire "De verloren beelden van het Derde Rijk" dan ook weinig nieuws ontdekken. Opnames gemaakt tijdens de beginperiode van de Tweede Wereldoorlog geven de kijker een incompleet of zelfs misleidend beeld van het Derde Rijk. Want na de aanvankelijke successen werden de camera’s verruild voor wapens, wapens die verantwoordelijk waren voor een andere realiteit. Een realiteit die nauwelijks vast te leggen was.

Beoordeling: (Goed)

Informatie

Artikel door:
Han Smits
Geplaatst op:
15-08-2013

Afbeeldingen