TracesOfWar heeft uw hulp nodig! Elke euro die u bijdraagt steunt enorm in het voortbestaan van deze website. Ga naar stiwot.nl en doneer!

'Blitzkrieg', halte Kornwerderzand

Titel: 'Blitzkrieg', halte Kornwerderzand
Auteur: Hans Sprakel (hoofdtekst) en Anke Sprakel (kaderteksten)
Uitgever: Profiel Uitgeverij
Uitgebracht: 2006
ISBN: 97852943619
Bladzijden: 248
Omschrijving:

Op 10 mei 1940 staken Duitse troepen de Nederlands-Duitse grens over. In het Noorden moesten de Duitsers de Afsluitdijk innemen en het IJsselmeer oversteken. Mochten de Duitse troepen de Nieuwe Hollandse Waterlinie (Grebbelinie) niet in kunnen nemen, dan hadden ze met de Afsluitdijk een alternatieve route om de Vesting Holland binnen te dringen. Ook kon men met de sluizen in de Afsluitdijk de waterstand op het IJsselmeer, en dus de inundaties in de Waterlinie, regelen. De Duitsers zetten 15.000 man in om de Afsluitdijk in te nemen. De Nederlandse verdedigingslinie bij de Afsluitdijk, de stelling Kornwerderzand (bestaande uit de betonnen kazematten op de dijk en aarden en houten kazematten in de vooruitgeschoven stellingen Wons, Zurich en Makkum), werd door slechts enkele honderden manschappen bezet. De troepen, onder bevel van Kapitein Boers, beschikten niet over luchtafweer en over slechts enkele kanonnen. Toch zou de Duitse Blitzkrieg bij Kornwerderzand tot staan worden gebracht.

Over het algemeen is er maar weinig literatuur te vinden over de Nederlandse verdediging van de Afsluitdijk. De bestaande literatuur over de gevechten om de stelling Kornwerderzand is vaak een hoofdstuk van een groter werk over de Duitse inval in Nederland, gedurende de meidagen van 1940. Het bekendste standaardwerk over de verdediging van de Afsluitdijk is het boek “Afsluitdijk 1940” van Brongers. De reeds bestaande historische verhalen over de strijd om de Afsluitdijk hadden één ding gemeen; er werd in deze werken bitter weinig aandacht besteed aan de verhalen van de veteranen. Dit was voor de stichting Kornwerderzand de aanleiding de ooggetuigenverslagen van de nog in leven zijnde veteranen van die slag alsnog op te tekenen. De verhalen van de veteranen, opgetekend door conservator Ton van den Berg, vormen de basis voor dit boek.

Het boek omvat elf hoofdstukken, waarin de periode vanaf het einde van de Eerste Wereldoorlog (hoofdstuk 1) tot aan de bevrijding van Nederland (hoofdstuk 11, epiloog) beschreven wordt. In de tussenliggende hoofdstukken wordt in chronologische volgorde de aanleiding tot de Tweede Wereldoorlog, de mobilisatie, de Duitse inval en de gevechten om de stelling Kornwerderzand behandeld. In de hoofdtekst zijn de ooggetuigenverslagen samen met de historische feiten door Hans Sprakel samengevoegd tot een goed lopend en leesbaar verhaal. Daarnaast zijn er verdeeld door het hele boek kaderteksten te vinden. In deze kaderteksten, geschreven door Anke Sprakel, wordt de lezer geïnformeerd over de algemene geschiedenis van de Afsluitdijk en het dorp Kornwerderzand.

Het doel van het boek, de veteranen van de strijd om de Afsluitdijk de aandacht te geven die ze verdienen door hun ooggetuigenverslagen op te tekenen, wordt zeer zeker bereikt. Het verhaal richt zich niet alleen op de manschappen in de betonnen kazematten op de Afsluitdijk zelf, maar ook op de verhalen van soldaten uit de verschillende vakken (Zurich, Wons en Makkum) die deel uitmaakten van de stelling Kornwerderzand, hetgeen voor een brede beschrijving zorgt. Eén van de weinige minpunten is echter dat een kaartje waarop deze verschillende vakken en de in het verhaal genoemde Friese dorpen worden aangeduid pas in hoofdstuk 6 staat. Op dit punt in het boek is de beschrijving van de gevechten om de stelling echter al in volle gang. Dit kaartje is bovendien vrij eenvoudig en niet al te duidelijk. Dit zou bij lezers zonder voorkennis met betrekking tot de gevechten om de Afsluitdijk of met een gebrekkige kennis van de Friese topografie voor verwarring kunnen zorgen bij het vormen van een beeld van het verloop van de gevechtshandelingen.

De auteur slaagt erin een goede beschrijving te geven van de gevechten om de stelling Kornwerderzand. Hij maakt namelijk naast de verslagen van Nederlandse veteranen ook gebruik van Duitse ooggetuigenverslagen, hetgeen tot een beschrijving van de strijd vanaf beide kanten leidt. Deze beschrijving is zeer gedetailleerd, maar het grotere geheel wordt zeker niet uit het oog verloren waardoor er geen uitgebreide voorkennis van de lezer vereist is. Dit maakt dat dit boek niet alleen leesbaar is voor lezers met kenners van zaken, maar ook voor de 'leek' op het gebied van de gevechtshandelingen op Nederlands grondgebied. De schrijvers vergroten hiermee de doelgroep.

Het ontbreken van een goed overzichtskaartje aan het begin van het boek is vrijwel het enige minpunt aan de beschrijving door Sprakel. Voor de rest is hij erin geslaagd een prettig leesbaar verhaal te schrijven, waarin hij een prima beschrijving geeft van de strijd om de Afsluitdijk en hij de veteranen van deze strijd alsnog de waardering geeft die zij verdiend hebben.

Beoordeling: Zeer goed

Informatie

Artikel door:
Pieter Schlebaum
Geplaatst op:
16-11-2007
Laatst gewijzigd:
26-01-2009
Feedback?
Stuur het in!

Afbeeldingen