TracesOfWar heeft uw hulp nodig! Elke euro die u bijdraagt steunt enorm in het voortbestaan van deze website. Ga naar stiwot.nl en doneer!

Herkenningstekens voor KZ-gevangenen

    Bij aankomst in een concentratiekamp werden gevangenen geregistreerd: ze kregen een persoonsnummer en werden ingedeeld binnen een bepaalde groep. Het registratienummer werd door gevangenen op hun kleding gedragen. In Auschwitz werd dit nummer zelfs getatoeëerd op de linker bovenarm van een gevangene. Onder het registratienummer op de kleding werden één of meerdere tekens bevestigd, waaronder een gekleurde driehoek waaruit bleek tot welke groep een gevangene behoorde. Er ontstond een vrij uitgebreid systeem van diverse tekens, waarvan de belangrijkste hieronder weergegeven worden.

    Herkenningstekens voor niet-joodse gevangenen

    Politieke tegenstanders Criminelen Emigranten
    Jehova's getuigen Asocialen Homoseksuelen
    Politieke recidivisten Criminele recidivisten Recidiverende emigranten
    Recidiverende Jehova's getuigen Asociale recidivisten Homoseksuele recidivisten

    Herkenningstekens voor joodse gevangenen

    Joodse politieke tegenstanders Joodse criminelen Joodse emigranten
    Joodse Jehova's getuigen (1) Joodse asocialen Joodse homoseksuelen
    Jood zonder classificatie (2) Mannelijke joodse rasbevuiler (3) Vrouwelijke rasbevuiler (3)

    Algemene herkenningstekens

    Leden van een strafbataljon Vluchtgevaarlijke gevangenen Leden van gewapende eenheden

    Buitenlandse gevangenen
    Wanneer op bovenstaande driehoeken een bepaalde letter was aangebracht, betekende dit meestal dat de gevangene een inwoner was van een land buiten Duitsland. Een rode driehoek - met de punt naar beneden - met daarop een P, werd gebruikt voor een Poolse politieke gevangene. Onder andere de volgende letters waren op deze manier in gebruik:

    B Belgen
    F Fransen
    I Italianen
    N Nederlanders (4)
    P Polen
    S Spanjaarden
    T Tsjechen
    U Hongaren

    Gevangenen met een functie
    Funktionshäftlinge, oftewel gevangenen met een functie zoals Blockältesten en Kapo’s droegen speciale gekleurde armbanden. Meestal droegen Kapo’s zwarte armbanden, andere Funktionshäftlinge droegen gele of bruine armbanden.

    (1) Alhoewel de combinatie van deze twee geloofsbelijdenissen onmogelijk lijkt, werden bepaalde gevangenen toch op deze wijze geclassificeerd. Binnen deze categorie ging het om Jehova's getuigen van oorspronkelijk Joodse afkomst, die volgens de Neurenberger Wetten van 1935 raciaal werden beschouwd als Joden, ondanks dat ze het Joodse geloof niet meer aanhingen.

    (2) Wanneer een Joodse gevangenen niet viel binnen één van de zes categorieën, kreeg hij of zij in plaats van een tweekleurige ster twee gele driehoeken, die gecombineerd de davidster vormden.

    (3) De Neurenberger Wetten van 1935 bepaalden dat huwelijken en seksuele relaties tussen Joden en burgers van Duits of aanverwant bloed verboden werden. Wanneer een mannelijke Jood seksueel contact had met een Arische vrouw en wanneer een vrouwelijke Jood seksueel contact had met een Arische man, werden ze beschouwd als rasbevuilers.

    (4) Om onderscheid met Noorse gevangenen te maken, werden Nederlandse gevangenen in sommige concentratiekampen ook aangeduid met de 'H' van Hollander.

    Definitielijst

    Kapo
    Een Kapo was een gevangene in een concentratiekamp van nazi-Duitsland in de Tweede Wereldoorlog, die als taak had op de andere gevangenen toe te zien. Een Kapo moest voor de SS het werk van de gevangenen begeleiden en hij was verantwoordelijk voor hun resultaten.

    Afbeeldingen

    Informatie

    Artikel door:
    Kevin Prenger
    Geplaatst op:
    22-09-2005
    Laatst gewijzigd:
    21-03-2012
    Feedback?
    Stuur het in!